Oppsummering februar

Påbyrja i januar, fullført i februar:
Sophie Hannah - Monogram-mordene - Britisk krim - Lånt papirbok biblioteket
Emily Brontë - Stormfulle høyder - Britisk klassisk roman - Lydbok Storytel

Lest i februar:
Erik Fossen - Marco: Ildsjel og forbilde - Biografi - Lånt ebok eBokBib
Nicci French - Iskald tirsdag - Britisk krim - Lånt papirbok biblioteket
Jan Guillou - Blå stjerne - Svensk roman - eBokBib
Arnaldur Indriðason - Skuggasund - Islandsk krim - Lånt lydbok biblioteket
Gaute M. Sortland - Fotturar i Norge - Kortprosa - eBokBib

Mímir Kristjánsson - Frihet, likhet, Island - Sakprosa, dokumentar/reiseskildring, personleg beretning - eBokBib
Kristina Ohlsson - Mios blues - Svensk krim - Lytteeksemplar

Håkan Nesser - Rein (Barins triangel 1) - Svensk roman - Lydbok Storytel
Yrsa Sigurðardóttir - DNA - Islandsk krim - eBokBib

Påbyrja i februar, fullførast i mars:
Hilary Mantel - Ulvetid - Britisk historisk roman -  Lånt papirbok biblioteket
Kim Leine - Profetene i Evighetsfjorden - Dansk/norsk roman - Lydbok Storytel

Oppsummert:
Ein ny finfin lesemånad med ganske variert lesestoff.

• 5 ebøker, 4 lyd, 2 papir
• 8 lånt, 2 abonnement (Storytel), 1 lytteeksemplar
• 5 krimromanar, 1 1001-roman, 2 andre romanar, 1 kortprosa, 1 biografi, 1 annan sakprosa
• 3 norske, 3 svenske, 3 britiske, 2 islandske 
• 5 kvinner, 7 menn ("Nicci French" er både ei kvinne og ein mann)
• "Nye" forfattarar: Fossen, Sortland, Kristjánsson

I tillegg til bøkene over har eg høyrt på denne stemningsfulle novella:
Håkan Nesser - Hur jag tillbringar mina dagar och mina nätter - Svensk novelle - Lydbok Storytel

Samleinnlegg: Vinterlesing del 2

Monogram-mordene av Sophie Hannah
Cappelen Damm 2014
318 sider, bibliotekbok

Eit hyggeleg gjensyn med Hercule Poirot - ein av dei mest berømte detektivane i litteraturhistoria. Monogram-mordene er ein Agatha Christie-pastisj, dvs. ei etterlikning av og ein hyllest til dame Agatha sine Poirot-historiar. Agatha Christie sine arvingar har gitt si "velsigning" til denne boka.

Sophie Hannah har gjort ein hederleg jobb med å gjenskapa den geniale og pertentlege Poirot. Ho gir også eit interessant og truverdig tidsbilete av London på 1920-talet.
Forteljarstemma er etterforskar Catchpool, ein stakkarsleg og irriterande naiv etterforskar som "erstattar" dei kjende bifigurane kaptein Hastings og inspektør Japp.
Poirot brukar som vanleg dei små grå når saka skal løysast. Historia er finurleg og oppfinnsam, men hinsides all truverdigheit. Terningkast 4.


Iskald tirsdag av Nicci French
Cappelen Damm 2014
443 sider, bibliotekbok

Bok nummer to i serien om psykoterapeut Frieda Klein og politietterforskar Malcolm Karlsson. Den fyrste har tittelen Blåmandag og den neste får då ein tittel med onsdag i, skulle ein tru. Det er i alle fall naudsynt å lesa Blåmandag før Iskald tirsdag. Her er fleire henvisningar til og oppnøsting av eit par lause trådar derifrå.
Karlsson får nok ein gong bruk for ekspertisen til Klein når ein død mann vert funnen i heimen til ei tydeleg psykisk sjuk kvinne. Kvinna er utilrekneleg og ute av stand til å gjera greie for seg, men "alt" tyder på at ho har drept denne mannen. Å finna motiv for ugjerninga og identitet på mannspersonen viser seg å bli utfordrande.

Nicci French-paret har på ny levert ei bra og engasjerande kriminalgåte med ein utypisk og fascinerande protagonist. Iskald tirsdag er intelligent og original krim med særdeles gode miljøskildringar.
Terningkast 5.


Blå stjerne av Jan Guillou
Vigmostad & Bjørke 2015
484 sider, eBokBib

Femte bind i denne storslagne serien omhandlar delvis same tidsperiode som den forrige Ikke ville se; krigsåra 1941-45 - men Blå stjerne har eit meir feministisk perspektiv. I denne boka er det døtrene/kvinnene i familien Lauritzen som har hovudrolla. Det handlar om kvinnene sin innsats under krigen; om motstand og kamp og om svik og forræderi.

Storesyster Johanne er aktiv i den norske motstandsrørsla og deltek i fleire spektakulære sabotasjeaksjonar; meir som ein slags kvinneleg Hamilton. Etter kvart blir ho rekruttert som britisk spion under kodenamnet Blå stjerne - og seinare får ho andre utfordringar. Veslesyster Rosa deltek på ein annan måte; i den svenske etterretningstenesta.
Eg likte boka - Guillou er verkeleg ein god forteljar. Boka har gode og presise skildringar av både personar, hendingar og stader. Ho er handlingsrik, men har tidvis litt dårleg framdrift.

Det er ikkje alltid uproblematisk å blanda fakta og fiksjon. Her i landet har forfattaren blitt kritisert for å sverte minnet om Max Manus. Den kritikken er berre tull, etter mi meining. Hadde kritikarane faktisk lest boka, og spesielt forfattaren sitt etterord, hadde dei skjønt det. Sjølv ser eg fram til neste kapittel i Guillou sitt underhaldande og lærerike prosjekt Det store århundret. Terningkast 4.


Mios blues av Kristina Ohlsson
Lydbokforlaget 2015
Speletid 9:26, lytteeksemplar

Mios blues byggjer direkte på den føregåande Lotus blues, og me møter same hovudperson og forteljarstemme; advokaten Martin Brenner. Etter ein noko tung start vert dette ei godt samanskrudd historie. Handlinga er ikkje spesielt realistisk og truverdig, men likevel maktar forfattaren å sy saman og nøsta opp alle trådar, på ein relativt truverdig måte. Det er godt gjort.

Mios blues er spennande, actionfylt og hardkokt. Ein lever med og føler pulsen, paranoiaen og forvirringa til Brenner i jakta etter den eller dei som bortførte vesle Mio. Samstundes må Brenner forsøka å reinvaska seg sjølv frå alle skuldingar - og ta vare på sin eigen vesle familie. Den eine etter den andre av dei Brenner har betrudd seg til og/eller har hatt kontakt med går det ille med. Så kven kan han stola på? Kven blir det neste offeret til Lucifer? Mesteparten av handlinga føregår i Stockholm, Sverige, men det endelege oppgjeret går føre seg i Houston, Texas.
Boka er glimrande opplest av Nicolay Lange-Nielsen. Dette er eit eksempel på at ei bok "når nye høgder" takka vere ei god opplesarstemme. Terningkast 5.

Bokomtale: I all evighet av Ken Follett

Cappelen Damm 2008
1100 sider
Kjelde: Papirbok lånt privat

I januar i fjor lånte og las eg Stormenes tid bind 1 og 2 - og eg elska dei bøkene. Difor lånte eg i samband med det den frittståande oppfølgjaren I all evighet - men det skulle gå "både vinter og vår" før eg orka å ta til med den tjukke boka.

For nettopp omfanget og storleiken er det som trekker ned denne leseopplevinga. 1100 sider er utmattande mykje. Det er dessutan svært upraktisk med ei slik tung og stor papirbok: Ein kan ikkje ta ho med seg i senga og heller ikkje i veska - det mest praktiske er å "halvliggja" i ein godstol medan ein støttar boka og armane opp med puter..
Eg rår til å lesa denne som ebok (kun kr 86 hos Adlibris)

Kjensla av å "aldri" bli ferdig dei fyrste 4-500 sidene vart avløyst av ei heilt anna kjensle etter ytterlegare lesing; når ein har runda omlag 8-900 sider gruar ein seg til at det skal ta slutt!

På nytt vart eg "forført" av ei fascinerande og storslagen forteljing av Ken Follett. I ettertid ser eg alle klisjéane forfattaren nyttar, eg gjer det. Eg ser alt det som ikkje heng på greip. Eg ser alle gjentakingane, alle tilfeldigheitene og alle dei småpinlege sex-skildringane. Men medan "det står på" - medan ein les - ser ein ikkje det som kan vera negativt eller irriterande. For sjølve historia er så fantastisk fengande, fengslande og engasjerande - og ein vert "blind" for alt anna.

Follett skriv for å underhalda lesarane sine - og det lukkast han med. Eg ser på I all evighet meir som ei eventyrbok eller ein såpeopera enn som ein historisk roman, fyrst og fremst fordi karakterane på så mange måtar er uverkelege. Men samfunnet rundt og tida som er skildra er verkeleg nok. Handlinga i I all evighet er lagt til den same staden som Stormenes tid; den fiktive katedralbyen Kingsbridge - men 200 år etterpå; dvs. på 1300-talet. Ein finn dei same (eller rettare sagt dei parallelle) karakterane i denne boka: Den intelligente og edle byggmeisteren, den sterke og sjølvstendige kjæresten hans, samt den onde adelsmannen og den korrupte prioren som gjer livet surt for dei to. I tillegg finst det sjølvsagt mange andre ulike karakterar frå forskjellige samfunnsklassar og miljø.

Boka byrjar med at fire barn vert vitne til ei dramatisk hending i skogen. Denne hendinga skal få konsekvensar for dei som vaksne - og desse fire og deira familiar, forhold, val, konflikter og samarbeid er dei sentrale handlingstrådane i boka. Tidvis vart eg heilt riven med av historia - sidene forsvann berre, så spennande var det. Andre parti er kjedelegare; detaljerte skildringar av byggemetodar, jordbruksmetodar, slag og slåsskampar - der eg berre skumma gjennom nokre sider - til eg på nytt vart "kobla på" igjen. Eg hoppa også delvis over dei eklaste og mest detaljerte skildringane av den mystiske nye sjukdommen som tek til å spre seg i og rundt Kingsbridge: Svartedauden.

I all evighet har "alt": Romantikk og erotikk, kjærleik og venskap, pest og medisin, krig og kvardagsliv, intrigar og maktkamp, hat og hevn, mord og vald, handel og vandel. Ein møter kjøpmenn, handtverkarar, munkar, nonner, biskopar, adelege, leilendingar, jordeigarar, forbrytarar, drapsmenn. Personane er gode og onde, kloke og tapre, dyktige og slue, vakre og stygge, rike og fattige, sympatiske og ufordragelege. Somme av dei er klisjéaktige og eindimensjonale, men sidan ein følgjer hovudpersonane over så lang tid (34 år), framstår dei som meir og meir levande - så då må ein berre "godta" dei.

Miljøskildringane er levande og detaljerte; det er lett å sjå for seg korleis t.d. byen, klosteret, hospitalet og skogen såg ut. Follett får også fortalt ein heil del om kor komplekst samfunnet var på den tida. Om kampen om makta og økonomien, striden mellom kyrkje og krone, om føydalsystemet, om moral og umoral og om organiseringa av samfunnet. Om den fryktelege pesten - Svartedauden - og dei konsekvensane denne pandemien hadde; sorg og naud for enkeltmenneske, problem med avfolking og utdøying, det reint praktiske med tanke på alle dei sjuke og døde, og i ettertid; generelle og djupe endringar i sjølve samfunnsstrukturen.

Det spelar ingen rolle om du les I all evighet før eller etter Stormenes tid. Eg likte nok den sistnemnde boka betre enn denne for eg vart litt lei innimellom. Eg las samstundes heilt andre (og mykje kortare) bøker i heilt andre sjangrar.
For å ha glede av I all evighet bør du vera over gjennomsnittet interessert i (middelalder)historie - og i tillegg må du ha evne til å oversjå klisjéar og lite truverdige hendingar og personar.
For meg vart heilskapsinntrykket og leseopplevinga samla sett veldig bra. Eg kjem heilt sikkert til å lesa fleire Follett-mursteinar i framtida.

Biolesesirkel: Marco - ildsjel og forbilde av Erik Fossen

Årets fyrste biografilesesirkel hos Moshonista har sport som tema. Sidan eg er sportsidiot/-interessert skulle ein då tru at det finst rikeleg med stoff/bøker å ta av. Men det er ikkje det altså..
Eg vil gjerne lesa om folk, inkludert idrettsutøvarar, som faktisk har ei historie og noko viktig å fortelja. Å lesa solskinnshistoriar om supervellukka idrettsheltar er uinteressant for meg - og dei verkeleg gode biografiane om dei fargerike fotballpersonlegdomane Myggen, Zlatan og Lundekvam har eg lest tidlegare. Så kva - og kven - skulle eg velja?

Svaret kom ein dag då eg sjekka utvalet på eBokBib, der biletet av ein smilande Marco Elsafadi liksom lyste mot meg. På mange måtar er dette også ei solskinnshistorie, men med sin bakgrunn som flyktning og si erfaring som ungdomsarbeidar er likevel Elsafadi ein mann som det kan vera verdt å bli "kjend med".

Basketballsporten er eg egentleg ikkje så veldig interessert i, men Elsafadi har altså vore basketballspelar på toppnivå i fleire ulike klubbar i mange år og dessutan vore fast på landslaget. I 2006 vart han tildelt prisen som Årets forbilde under Idretts-gallaen - for sitt engasjement på og utanfor basketballbana.

Marco Elsafadi la opp toppidrettskarriera si kort tid før deltakinga i NRK-programmet Mesternes mester i 2014. Han hadde då ei tid vore "litt kjendis", men vart fyrst kjend for det breie publikum via denne serien. Den joviale og gjennomtrente Marco vann like godt heile greia - og vart enno meir populær enn før.
I dag jobbar Elsafadi som foredragshaldar og med ulike TV-prosjekt.

Familien Elsafadi er palestinarar. Vesle Marco kom til verda i flyktningleiren Beddawi utanfor Tripoli i Libanon i 1976, som yngst av fire søsken. Foreldra til Marco valde tidleg å flykta til Europa. Marco var baby då familien kom til det som då heitte Vest-Berlin. Tilværet i ein bydel med ghettopreg og vanskar med integrering gjorde at ferda etter nokre år gjekk vidare; til Noreg og småbyen Kragerø.
Det kan nemnast at Beddawi-leiren eksisterer framleis – og at Marco har slektningar frå Syria og andre ulike palestinske område som bur der - enno.

Marco fortel at å vera flyktningbarn ikkje alltid var enkelt, men oppveksten hans var fylt av aktivitetar og prega av nære familerelasjonar. Sjølv om faren var streng - og faktisk også tydde til fysiske avstraffelsar innimellom - var Marco og søskena hans aldri i tvil om at kjærleiken og omsorga også var til stades.
Familien Elsafadi kom hit til landet i 1987 - og på den tida var det nok på mange måtar enklare å få innpass enn i dag. I tillegg var dei så heldige at dei vart busette på ein forholdsvis liten plass. Folk i nabolaget var nysgjerrige, hyggelege og inkluderande. Foreldra synte arbeidsvilje og -evne og fekk jobbar. Borna fekk nye vener og leikekameratar og lærte språket fort. Heile familien vart raskt integrerte i det norske samfunnet, men samstundes tok dei vare på kulturen dei kom frå. Marco fortel at han møtte lite rasisme og framandfrykt i oppveksten.

Det var storebrødrene til Marco som introduserte basketballidretten - og Marco synte tidleg stor treningsiver og eit stort talent for sporten. Han vaks seg stor og sterk og vart raskt god - og det takla han dårleg. Han kjefta gjerne på medspelarane og øydela noko av spelegleda i laget. Dei vaksne måtte ta affære: Trenaren og faren tok for seg den talentfulle spelaren for å læra han verdien av lagspel; at samspel, lagmoral og kollektive prestasjonar er viktigast. Som vaksen set han pris på at han vart sett på plass på denne måten.

Desse verdiane tok han også med seg vidare i det som skulle bli eit langvarig og omfattande prosjekt; førebyggjande ungdomsarbeid. I engasjementet for vanskelegstilte barn og unge fann Marco eit meiningsfullt arbeid - som kunne kombinerast med eiga idrettskarriere. Han var med og stifta organisasjonen New Page i 2002, der det vart jobba med barn og unge med rusproblem, fritidsproblem, familieproblem og valdsproblem. Organisasjonen vaks seg stor og var i fleire år ein viktig støttespelar for barnevernet i fleire større byar. Stikkord for verksemda til New Page var t.d. nærleik, sjølvtillit, bevisstgjering, deltaking, samspel, dialog og meistring. Fokuset var på positivitet og mulegheiter. Det er ikkje tvil om at Marco og medarbeidarane hans - gjennom sitt alternative og tverrfaglege arbeid - berga mange unge som var i ferd med å "skli ut". Organisasjonen er no lagt ned; dei siste åra har kommunane brukt anbudsordninga når det gjeld barneverntenester - og New Page kunne ikkje konkurrera med andre og "billegare" aktørar på denne marknaden.

Biografien om Marco Elsafadi er ført i pennen av BT-journalisten Erik Fossen og for dei fleste av oss er dette ei heilt grei og lettlest bok om ein grei og hyggeleg mann.
Men obs! alle lærarar, barneidrettstrenarar, ungdomsklubbleiarar, barneverns-pedagogar, sosialarbeidarar og andre som jobbar med barn og unge: Her finn ein mange gode og viktige synspunkt og idear! Også politikarar med ansvar for prioritering og styring av pengebruk vil kunna ha stor nytte av boka.
Løp og les!

Nedanfor kan du sjå og høyra foredraget til Marco Elsafadi under velFERDkonferansen 2010. Sjølv om innslaget ikkje er så ferskt, kan det vera interessant å høyra at han snakkar om noko av det som er tema i biografien.

Kort om: Fotturar i Norge av Gaute M. Sortland

Det Norske Samlaget 2015
93 sider
eBokBib

Av og til er det slik at kjemien manglar. Det kan gjelda stader, folk eller bøker. Det treng ikkje å bety at ein stad er stygg, at eit menneske ikkje er bra eller at ei bok er dårleg. Det er ein personleg ting som handlar om at ein på eit visst tidspunkt ikkje føler seg vel i dei omgjevnadene / den plassen / i lag med det mennesket / med den boka.

Eg fann ikkje kjemien med kortprosasamlinga Fotturar i Norge. Eg følte meg ikkje vel medan eg las. Eg vart forvirra, irritert, hengde meg opp i skrivefeil - og var mest opptatt av å bli ferdig med dei stakkars 90 sidene. Det mest positive eg kan sei om boka er at ho er kort, at ho er skriven på nynorsk - og at eg har klart å fullføra ei bok som eg ikkje likte.

Det er muleg at boka hadde passa meg betre i ei anna tid, i ei anna setting eller i eit anna format - men eg tvilar.

At alle omtalane eg har lest når det gjeld denne boka er overveldande positive gjer meg frustrert.
At boka er mellom dei nominerte til årets Bokbloggerpris gjer meg oppgitt.
Samstundes prøver eg å gi blaffen i kva "alle andre" meiner. Det er lett å tenkja at det er noko gale med ein sjølv når ein ikkje skjønnar kva som er grunnen til all rosen. Etter mi meining er boka meiningslaus og manglar ein samlande tråd. Utanom dette med "Fotturar i Norge" då - som i denne boka betyr kva som helst - berre ikkje det ein skulle tru.

På førehand var eg klar over at boka var spesiell - og i utgangspunktet kan eg lika "bøker som ikkje liknar på andre bøker". Eg var også klar over at boka ikkje handla om turgåing i tradisjonell og bokstaveleg forstand. For "Fotturar i Norge" er i desse tekstane mykje forskjellig:
Fotturar i Norge kan vera ein person, f.eks. ein frustrert prest, ein sauebonde eller Oddvar Brå.
Fotturar i Norge kan også vera eit blått skilt - eller ein pub - eller ein leirklump. Eller noko heilt anna.
Sprøtt? Ja! og dessutan forvirrande, usamanhengande og irriterande. Og absolutt ikkje morosamt.

Nokre av tekstane er heilt korte, som små dikt - men dei framstår for meg som tilfeldige og lausrivne ord. Andre tekstar er lengre; mange av dei utan avsnitt og luft og virkar dermed heseblesande og masete.

Virkar eg sur og gretten? Vel - eg er ikkje det, - ikkje no lenger. Akkurat no er eg nøgd med at eg har klart å gi uttrykk for mi ærlege og oppriktige meining om ei sjeldan dårleg leseoppleving.
Truleg har forfattaren ei meining med tekstane sine, men eg fekk ikkje tak i det. Dårleg kjemi, som sagt.

Dersom du klikkar deg inn på sida til Bokbloggerprisen finn du fleire - og heilt andre - omtalar av Fotturar i Norge.

1001-boka Stormfulle høyder av Emily Brontë

Cappelen Damm 2008
Speletid 9:43
Opplesar Unni Jortveit
Lasta ned frå Storytel

Eg har høyrt på denne lydboka i samband med Lines bibliotek sin 1001-lesesirkel. Tema for januarutfordringa var å lesa ei bok ein har hatt lyst til å lesa lenge, - og eg melde meg like godt opp med to gjenlesingsbøker; Morder uten ansikt av Henning Mankell frå 1992 og altså; Stormfulle høyder, utgitt fyrste gong i 1847.

Det vart noko overambisiøst - og eg er "for seint ute"; kalendaren syner snart medio februar. Men spesielt lesinga/lyttinga av Stormfulle høyder måtte berre ta den tida det tok. Ein hastar ikkje gjennom ei slik bok.

Det handlar som sagt om gjenlesing for meg - og kjensla av noko skummelt, dystert og tåkete er det eg hugsar best frå då eg las Stormfulle høyder fyrste gong, då eg var 15-16 år gammal. Eg hugsar ingenting av handlinga, men eg hugsar godt stemninga boka sette meg i. Difor var eg spent på korleis leseopplevinga skulle bli denne gongen. Eg kan òg hugsa at eg i ung alder såg ein film eller TV-serie basert på boka, der ein ung Timothy Dalton hadde hovudrolla som Heathcliff. Men denne Dalton har berre eitt ansiktsuttrykk, så det er ein filmversjon eg ikkje kan anbefala.

I tida som har gått sidan eg las boka fyrste gong (40 år!) har ein naturlegvis fått ein del livserfaring - og dessutan har ein lest ein heil del fleire bøker, så eg kjenner berre delvis att den nemnde stemninga. Det er dystert: javisst, og tåkete: absolutt - men skummelt? Nei, slett ikkje. Stormfulle høyder er ein roman som omhandlar voldsomme kjensler og dramatiske hendingar - men eg må tilstå at lagnaden til forfattaren egentleg gjer meir inntrykk på meg enn historia som blir fortalt.

Då Emily Brontë døydde (av tuberkulose) berre 30 år gammal i 1848 etterlot ho seg ein einaste roman. Stormfulle høyder vert sett på som eit mesterverk og er som alle veit ein klassikar innan engelsk litteratur: Det er ei bok som "må" lesast - og som difor har hamna på 1001-lista. Mange forskarar, lesarar, psykologar og andre har undra seg over at denne kvinna, som var så ung og som knapt nok var vekke frå barndomsheimen, kunne vera i stand til å skildra såpass sterke kjensler som ein kan finna her. Lidenskap og begjær, hat og hevn, død og sorg - alt skildra med sterk overtyding og "krydra" med meir eller mindre mystiske hovudpersonar og mektige naturskildringar.

Det er spekulert i om Emily Brontë hadde Aspergers syndrom; mykje tyder nemleg på at ho hadde fleire kjenneteikn på dette. Eg meiner det er ein interessant teori som sikkert har mykje for seg, men som det er litt meiningslaust å spekulera i. Sikkert er det at ho vart prega av fleire dødsfall i nær familie (mor og to søstre) medan ho var heilt lita - og at dette kjem til syne i denne romanen. Både dødsangst og dødslengt - og tragedie og sorg - er skildra med hjarteskjerande innleving. Det er òg eit faktum at ho i ungdommen leid av det som i dag heiter spiseproblem (anoreksi). I denne boka kan ein lesa at både Heathcliff og Catherine i sine depressive periodar nekta å ta til seg mat.

Eg er ambivalent i høve boka og leseopplevinga. All dramatikken og alle desse voldsomme kjenslene; spesielt det destruktive kjærleik/hat-forholdet mellom Heathcliff og Catherine - er vanskeleg å ta inn over seg. Og når all tragedien og alt hatet/ondskapen og kjærleiken/lidenskapen så går "i arv" til neste generasjon, - ja, då vert det for mykje for meg. Hovudpersonane er gjennomgåande usympatiske og mykje av hendingane ubehagelege å lesa om. Eg måtte ta meg fleire pausar enn vanleg då eg lytta til boka - pausar frå dei ulukkelege karakterane, deira forpinte kjærleik, deira uheldige val, deira sjalusi - og deira galskap.
Samstundes tykkjer eg det er interessant å lesa om denne historiske tida (ca. 1780 - 1800) og dette landskapet (Yorkshire). Eg likar også forteljargrepet: At forteljaren er ein utanforståande som høyrer historia gjennom Nelly Dean, hushjelpa som har stått familiane Earnshaw og Linton nær gjennom alle år. Historia heng saman, i mange lag, i ulike tider - og det er fleire karakterar i ulike generasjonar å halda styr på.

Det tok ei tid å bli vant til opplesarstemma. I starten var eg irritert på den kunstig teatralske måten å lesa på, men etter kvart vart det "greit nok". Språket og oversetjinga legg ein ikkje så veldig merke til når ein lyttar til ei bok, men det kan virka som om oversetjaren har lagt seg nær opptil den originale teksten. Det betyr utdaterte ord og vendingar og snirklete setningar - og dermed eit "truverdig" uttrykk i høve alderen på boka.

Stormfulle høyder er kjend som ein stor kjærleiksroman, men sjølv har eg vanskar med å sjå og forstå den kjærleiken som vert skildra. Den einaste som syner hjertevarme og omtanke er den nemnde Nelly. Boka fortel ei djupt tragisk og gripande historie, med mykje mørke og ondskap - og sjølv om mykje er uavklart kan ein ana eit visst håp om ekte kjærleik - heilt på slutten. Eg er egentleg ingen tilhengar av lukkelege avslutningar, men akkurat i denne boka vart det for meg veldig "riktig".

* * * * * * * * * * * * * * * 

Artisten Kate Bush har same fødselsdag som Emily Brontë, 30. juli. Bush var berre 19 år då sangen hennar Wuthering Hights nådde hitlistene i 1978. Sangen fortel på mange måtar essensen av boka og startar slik:

Oppsummering januar

Påbyrja i desember, fullført i januar:
Unni Lindell - Min mor har en saks i ryggen - Krimnoveller - Lytteeksemplar
Morten A. Strøksnes - Havboka - Sakprosa, fakta - Lånt ebok eBokBib
Ken Follett - I all evighet - Historisk roman - Lånt papirbok privat

Lest i januar:
Ingrid Bjørnov - Lakse-enka, nødskrik fra en tørrfrue - Humor - Lydbok Storytel
Henning Mankell - Morder uten ansikt - Svensk krim, 1001-bok - Papirbok, gjenlesing, frå hylla
Henning Mankell - Kvikksand - Svensk erindring/memoar - Lytteeksemplar og eBokBib
Sidsel Wold - Landet som lovet alt: Min israelske reise - Dokumentar/personleg beretning - eBokBib
Tuula Karjalainen - Tove Janson: Arbeide og elske - Biografi - Lånt papirbok biblioteket
Harlan Coben - Seks år - Amerikansk krim - Lydbok Storytel
Susan Abulhawa - Det blå mellom himmel og hav - Am./palestinsk roman - Lånt lydbok biblioteket

Påbyrja i januar, fullførast i februar:
Sophie Hannah - Monogram-mordene - Britisk krim - Lånt papirbok biblioteket
Emily Brontë - Stormfulle høyder - Britisk 1001-roman - Lydbok Storytel

Lesemånaden januar vart ein grei start på leseåret 2016. 10 bøker er akkurat passe - dvs. eg er bra i rute m.o.t. "årsplanen".

• 4 lyd, 3 papir, 2 ebøker og 1 kombinasjon lyd/ebok
• 5 lånt, 2 abonnement (Storytel), 2 lytteeksemplar, 1 frå hylla
• 1 (krim)novellesamling, 1 biografi, 1 filosofisk/biografisk memoar, 1 humor, 2 sakprosa, 2 krimromanar, 1 historisk roman, 1 "vanleg" roman. 
• 4 norske, 2 svenske, 1 britisk, 1 finsk, 1 amerikansk, 1 amerikansk-palestinsk
• 5 kvinner, 5 menn

Månadens høgdepunkt:

• Min israelske reise. Sidsel Wold si bok om Israel/Palestina-konflikten er lærerik og tankevekkjande.
• Parallell-lesing av Mankell anno 1992 og 2015
• I all evighet, som eg starta med i romjula og vart ferdig med no ved månadsskiftet januar/februar. 1100 sider er utmattande mykje og dessutan upraktisk med tanke på formatet, men eg har verkeleg kosa meg med boka.