Bokomtale: Nøkken av Nathan Hill

Lydbokforlaget 2017
Speletid: 23:48
Opplesar: Kim Haugen

Då eg nyleg avslutta lyttinga av Nøkken var eg fyrst og fremst nøgd med å endeleg vera ferdig med ein slik mastodont, men eg har hatt ei på alle måtar stor leseoppleving.

Eg innrømmer at eg var skeptisk i utgangspunktet; det er eg ofte til bøker som vert hypa slik som denne vart då ho kom ut. Eg var også skeptisk/negativ til lengden; papirboka har 686 sider og lydboka varer i nesten 24 timar. For å vera sikker på at eg ikkje "kasta vekk tid" las eg ein del om boka på førehand. Kunne Nøkken passa ein lesar som meg? Etter det eg las av omtalar fann eg ut at eg ville gi boka ein sjanse - og det er eg glad for. Etter mi meining er ho er både morosam, tankevekkjande, satirisk og rørande.

Sentralt i handlinga er Samuel Andresen-Anderson (sic). Han er i tredve-åra, professor i litteratur, mislykka forfattar og lever eit heller meiningslaust liv nesten utan sosial omgang. Han hatar jobben, foraktar studentane sine og koblar av med dataspel. Mor hans, Faye, forlot han og faren då Samuel var barn og dette har han aldri fått nokon forklaring på. Han er sterkt prega av dette som han ser på dette som eit svik.

Det skal gå nesten tjue år før han høyrer noko om mor si igjen. Då havnar ho plutseleg i alle kanalar fordi ho har kasta småstein på den kommande (Donald Trump-liknande) republikanske presidentkandidaten. Saka vekkjer stor merksemd og Faye vert kalla "pensjonistterroristen" og det vert hevda at ho har ei fortid som yrkesdemonstrant og prostituert. Samstundes vert Samuel sett under press frå forleggaren sin. Han har aldri levert inn manus til ein roman som han har fått forskotsbetalt. I dette høvet får Samuel det for seg at han skal skriva ei bok om Faye sitt liv og bakgrunn. Han kan nemleg ikkje kjenna igjen det mediaskapte biletet av mora - og bestemmer seg for å grava djupt i familiehistoria for å finna fram til sanninga. Noko av forklaringa på mora sine handlingar er å finna tilbake tid; i 1968 då Faye var ein del av det radikale studentmiljøet i Chicago.

Dette er noko av bakgrunnen for denne forteljinga - men boka har mange handlingstrådar. Ein får kjennskap til politiske utfordringar og samfunnsmessige endringar, ein får barne- og ungdomsskildringar, mellommenneskelege relasjonar, generasjonsmotsetningar, vittige hendingar og originale karakterar. Her er beisk humor, sår lengsel og varm nostalgi. Her kan ein lesa om vonde barndomsopplevingar, pinlege situasjonar og overraskande vendingar. Her er store tankar, umulege draumar, ung kjærleik og brotne lovnader. Ein finn ganske tydeleg media- og samfunnskritikk i boka; forfattaren set m.a. søkelys på dagens nyhendesamfunn, det amerikanske utdanningssystemet og USA sin involvering i krigar og militære aksjonar.

Nøkken er naturlegvis altfor lang, men eg likte boka likevel. Forfattaren skal ha brukt ti år på skrivinga, og han har ikkje brukt tida på å skjera vekk stoff, for å sei det slik. Forteljinga er på ingen måte effektiv og har mange lag, sidespor og digresjonar. Det kan opplevast som irriterande at det går så utruleg lang tid før ein kjem fram til "løysinga", men på den andre sida er det alle desse sidespranga og krumspringa som gjer boka særleg fengande. Me får t.d. høyra om Samuel sin bestefar som kom frå Nord-Noreg. I denne settingen vert det norske svært så eksotisk og spesielt - og her er også forklaringa på Samuel sitt uvanlege dobbelt-etternamn.

Nøkken er ein roman der det meste blir sett på med skråblikk. Boka er fyrst og fremst underhaldande, men bak alt det tragikomiske og absurde finn ein mykje alvor. Det er svært detaljrikt, handlingsrikt og ordrikt. Handlingane går i ring, hoppar frå det eine tidsplanet til det andre og vert sett på frå ulike perspektiv.

Særleg i starten var det uklart kva som er meininga med alle bihistoriane; forfattaren berre pøser på med den eine absurde historia etter den andre og presenterer den eine sprø karakteren etter den andre. Etter kvart vert biletet klårare og dei ulike historiane og forteljarstemmene vert fletta saman slik at det heile vert logisk og forståeleg for lesaren.

Eg anbefalar lydboka. Kim Haugen gjer ein formidabel innsats som formidlar av alle dei meir eller mindre dramatiske hendingane. Han får fram humoren og satiren på ein overbevisande måte.

Andre bloggmeiningar:
Den andre Berit, Rose-Marie, Tine sin blogg, Kleppanrova