Bokomtale: Clinch av Martin Holmén

Pelikanen 2018
364 sider
Lånt ebok eBokBib

Ei overraskande bra bok! Heilt annleis enn "vanleg normal krim", samstundes som det også er gjenkjennbart. Dette er nordic noir møter amerikansk hardkoktkrim. Eller Jens Lapidus møter Raymond Chandler. Eller Stieg Larsson møter Dashiell Hammet. Eller noko slikt. Poenget er at det funkar som berre det. Clinch er ein rå, mørk, hardtslåande og hjerteskjerande realistisk kriminalroman.

Me befinn oss i Stockholm i desember 1932. Hovudperson og forteljarstemme er antihelten Harry Kvist, eks-boksar, eks-sjømann og eks-fengselsfugl, no torpedo. Knyttnevane har vist seg å vera eit effektivt verkemiddel i pengeinnkrevjar-oppdraga. Eitt av desse oppdraga får konsekvensar for 'Kvisten': Ei tid etter at han har gitt eit gjeldsoffer juling vert vedkommande funnen drept. Harry vert mistenkt for mord og kampen for å reinvaska seg er i gang. Det finst to vitner som kan stadfesta at Harry ikkje er nokon drapsmann; den eine er uaktuell og den andre er sporlaust vekke. Store deler av boka handlar om Harry sin desperate leiting etter dette vitnet.

Harry Kvist er sanneleg ein fascinerande karakter, men eg vil ikkje sei at han er særleg sympatisk. Det er ganske ubehageleg å følgja han der han fer fram på brutalt vis - også på det seksuelle området. Han er biseksuell, men det er særleg unge menn han vert tiltrekt av. Etter kvart får lesaren vita kvifor Harry er blitt så beinhard som han er blitt. Det viser seg at han også har ei sår og sårbar side og at han viser omsorg og omtanke for dei svake og utstøytte.

Clinch ('klinsj' er vel eit betre norsk ord?) vil sei omklamring og i boksesporten sin fagterminologi betyr 'å gå i clinch' at boksarane er komne så tett opp i kvarandre at det ikkje blir rom til fullt slag. I boka vert det synt til fleire situasjonar der dette uttrykket er dekkande.

Holmén skildrar eit kaldt og klassedelt samfunn prega av depresjon og desperasjon. Kampen for tilværet er hardt for mange og det er som oftast skittent og illeluktande der Kvisten oppheld seg. Men han får også kontakt med dei rike og dekadente - og her finst også løysinga på Harry si aktuelle sak.

Clinch er ein tankevekkjande kriminalroman full av energi og driv. Det vert veksla mellom nøktern informasjon, svart humor, detaljerte observasjonar, actionfylte scener og skildringar av grov vald. Det er ei bok som kallar på mange ulike kjensler. Plottet er finurleg og løysinga logisk. Miljøskildringane er stemningsfulle og det virkar som om den historiske bakgrunnen er korrekt. Det gjeld både bygningar og gater, ord og uttrykk, omgangsformer, tankegangar og politisk klima.

Clinch er rett og slett ei av dei beste bøkene eg har lest i år - og enno betre; dette er fyrste del av ein trilogi. Eg ser fram til neste møte med Harry Kvist.