Oppsummering september 21

Påbyrja i august, fullført i september:
Johanna Mo - Nattsangeren - Svensk krim - Lånt papirbok privat
William Shaw - Salt Lane - Britisk krim - Lånt lydbok BookBites

Lest i september:
Martin Holmén - Slugger - Svensk historisk krim - Kjøpt lydfil
Kim Faber og Janni Pedersen - Satans sommer - Dansk krim - Lånt papirbok privat
Tore Renberg - Assalamu alaikum - Norsk roman - Kjøpt lydfil
Anders Roslund - Tre dager - Svensk krim - Lyd Storytel
Rune Timberlid - Jakta på Siskin - Norsk krigsdokumentar/lokalhistorie - Lånt papirbok biblioteket
Torbjørn Færøvik - India på 200 sider - Norsk dokumentar/fakta - Lånt ebok BookBites 

Påbyrja i september, fullførast i oktober:
Val McDermid - Brennende hat - Britisk krim - Lyd Storytel
Kristina Ohlsson - Stormvakt - Svensk krim - Lånt papirbok privat

4 lyd, 3 papir, 1 ebok
5 lånt, 1 abonnement, 2 kjøpt
5 krim, 1 roman, 2 dokumentarar
3 norske, 3 svenske, 1 britisk, 1 dansk
7 menn, 2 kvinner
"Nye" forfattarar: Mo

Fleire veldig gode leseopplevingar i september. Både Assalamu alaikum og Slugger har "vore med meg" lenge etter avslutta lesing, noko som stadfestar at dei - kvar på sin måte - er spesielle bøker.
Vidare finn eg det gledeleg at Anders Roslund held fram med Ewert Grens-serien, sjølv om han no skriv åleine. Tre dager er minst like neglebitande spennande som forventa.
Eg har heller ikkje stort å utsetja på Færøvik og Timberlid sine bøker. Det einaste er at dei er litt korte, men det har sine heilt naturlege forklaringar. India-boka er i 200 sider-serien og er ei grei innføring i dette landet si mangfaldege historie. Jakta på Siskin handlar om motstandsrørsla i Sogn under krigen, og Timberlid fortel her sakleg og greitt om ei for meg hittil ukjent historie.
Satans sommer og Salt Lane er også bra bøker som kan anbefalast. Nattsangeren er heller ikkje dårleg.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 

Straks oktober - og tre fjerdedeler av året 2021 er over. Eg presenterte lesestatistikken min for fyrste kvartal, men gløymde å laga halvårsstatistikk. Når tre månader av året gjenstår er stillinga slik:

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 

Statistikk etter tredje kvartal

• 85 bøker, fordelt slik på sjanger:
  - 55 krim-, thriller- og spenningsromanar
  - 8 andre romanar
  - 3 novellesamlingar
  - 19 sakprosa
• 27 papirbøker, 13 ebøker, 46 lydbøker
• 42 lånt, 35 Storytel-abonnement, 7 kjøpt, 1 fått 
• 43 norske, 17 svenske, 9 amerikanske, 8 britiske, 4 franske, 2 danske, 2 islandske
• Terningkast: 1 x 6, 17 x 5, 55 x 4, 8 x 3 og 2 x 2
• Kjønn: 57 mannlege, 30 kvinnelege forfattarar (4 av bøkene har altså forfattarar av begge kjønn)
• Alder: 59 utgitt i tidsrommet 2010 - 2020, 6 utgitt før 2010, 20 utgitt 2021

Lesemål 2021

85/100 bøker totalt
10/10 mursteinar (over 500 sider)
8/10 biografiar
11/10 annan sakprosa
9/30 bokomtalar
19/20 nye forfattarar

Eg er nøgd med:
Tal bøker totalt, tal mursteinar, tal sakprosabøker, tal lånebøker, tal Storytel, tal nye forfattarar.

Eg er ikkje heilt nøgd med:
Kjønnsfordelinga og tal bokomtalar.

Bokomtale: Assalamu alaikum av Tore Renberg

Oktober 2021
Speletid 18:20
Kjøpt lydfil

Det har gått fire år sidan sist me møtte Rudi, Cecilie, Jan Inge og dei andre i og rundt Hillevågsgjengen. No er dei omsider tilbake, og eg kjenner at dette er ei bok eg verkeleg har venta på.
I Assalamu alaikum har det imidlertid kun gått nokre veker sidan hendingane i Skada gods. Det er januar 2013 i "verdens rikaste by" Stavanger. 

Den fyrste me møter er Jan Inge - Jani - og det er tydeleg at han ikkje har det godt. Han er visst rett og slett i ferd med å mista det heilt. Rudi på si side er lei av alle drittjobbane han vert sett til (av Jani) og han har dessutan nettopp hatt svineinfluensa. Cecilie - Chessi - er gravid med tvillingar og lengtar etter eit meir normalt liv.
For det er absolutt ikkje normalt at hagen deira er full av nedgravde likdeler og at frysaren er full av heroin. 

Saman med dei tre bur også "fosterbarnet" Shaun, ein så skada gut at han faktisk har det betre og tryggare saman med Jani & co. enn heime. Og her er ein viktig bodskap i denne serien: Om kor viktig det er å ta vare på kvarandre, om å sjå kvarandre, om å sjå barna som fell utanfor. For er det nokon som er prega av ein utrygg barndom så er det nettopp søskenparet Jani og Chessi. I denne boka får me vita meir om kva dei gjorde og opplevde i barne- og ungdomstida si. Det er temmeleg sterke saker.

Handlinga i boka er, som i dei tidlegare bøkene i Teksas-serien, nokså ellevill. Det er temmeleg drøyt det som foregår, og enkelte lesarar kan nok bli støtt av visse detaljerte skildringar. Det handlar om vald og drap, narkotika og porno - og Renberg pakkar ikkje akkurat inn det han vil fortelja om. 

Tittelen er spesiell. "Assalamu alaikum" betyr "fred vere med deg" på arabisk. Men "fred" kan det jo aldri bli i Hillevåg, så lenge dei driv med såpass spesielle "forretningar". Tittelen speglar i tillegg til andre hendingar i boka som ikkje skal røpast her. 

Kva kan ein elles sei om boka, utan å røpa noko særleg av handlinga? Jo - eg siterer meg sjølv frå ein tidlegare omtale (av Skada gods): "Det er morosamt og fælt, fascinerande og energisk, frekt og frodig, trist og sjarmerande, viltert og engasjerande." Me møter enkelte bikarakterar frå tidlegare bøker og vert presentert for nokre nye. Alle har sine spesielle eigenskapar og særtrekk og det er ikkje vanskeleg å sjå dei for seg. Tidvis tek forfattaren turar langt ut på viddene og blir veldig skravlete, - nesten masete. I andre sekvensar, med andre rolegare forteljarstemmer, er det gjerne forsiktig, vart og ettertenksamt. 

Av og til blandar forfattaren seg inn i forteljinga med sine tankar og forklaringar. Det er eit grep eg ikkje er spesielt begeistra for, men eg respekterer at han har hatt eit visst behov for å utdjupa.

Boka inneheld mange referansar til musikk og litteratur og er elles prega av sprudlande forteljarglede og sær fantasi. Ho er svært underhaldande, men også gripande og til tider ganske motbydeleg. Eg har både ledd, rista på hovudet og vridd meg i ubehag. Tore Renberg er ein av desse forfattarane som kan få ein lesar til å kjenna på mange ulike kjensler undervegs i lesinga. 

Som erfaren krimlesar ser eg at Assalamu alaikum har visse krimroman-element og thriller-trekk. Men boka byr på noko langt meir og er på fleire måtar ei stor leseoppleving. 

Eg anbefalar, så sterkt eg kan, lydbokversjonen. Tore Renberg er ein fantastisk opplesar av sine eigne bøker.

Kronologien i Teksas-serien er slik:

1. Vi ses i morgen
2. Angrep fra alle kanter
3. Skada gods
4. Assalamu alaikum

Alt tyder på at det kjem fleire bøker i denne serien. Eg håpar at det ikkje blir så lenge å venta til neste bok kjem!

Bokomtale: Slugger av Martin Holmén

Pelikanen 2021
Speletid 9:26
Kjøpt lydfil

For tre år sidan las eg ei bok som trefte meg hardt, nærast som eit knyttneveslag. Det var debutromanen til Martin Holmén, Clinch. Bok nummer to Nede for telling ga nesten like sterkt inntrykk. No har eg lest ut den tredje og avsluttande boka som har tittelen Slugger - og eg må berre sei: Dette er sterke saker!

Trilogien er både historiske romanar og hardkokte krimforteljingar. Om eg skal samanlikna bøkene med nokon andre er det mest nærliggjande å nemna 1793 og 1794 av Niklas Natt och Dag. Sistnemnde skildrar rett nok ein annan epoke, men begge forfattarane har lagt handlinga til eit historisk Stockholm og dei byr begge på overbevisande og uvanleg sterke leseopplevingar.

Året er 1936. Hovudpersonen er Harry "Kvisten" Kvist, ein gong boksar på ganske høgt nivå. Karrieren fekk imidlertid ein brå slutt då det vart avslørt at han var homofil. Slikt var både umoralsk, skamfullt og straffbart på 1930-talet. I Slugger nærmar Kvisten seg dei 40 og er prega av eit tøft liv. Han er alkoholisert, sliten og einsam, har bak seg fleire periodar i fengsel og kjenner sterkt på dei motgangane livet har gitt. Jobben som pengeinnkrevjar er belastande på fleire måtar; valdeleg, farleg og håplaust. Men Kvisten ber med seg eit ørlite håp; eit håp om at han ein vakker dag kan komma seg vekk frå det triste og trøysteslause Sibirien og søkja lykka i Amerika, der dottera Ida oppheld seg.

Presten Gabielsson er ein av Kvisten sine få venner. Ein dag vert han funnen drept i ei kyrkje; nokon har slått han i hel og spikra han fast i golvet. Ved sidan av den nakne kroppen hans er det teikna ei Davidstjerne, med blod. Den offisielle versjonen av etterforskinga av drapet er at ein eller fleire jødar står bak. Men Kvisten veit at Gabrielsson var ein overtydd anti-nazist og stolar ikkje på det korrupte og nazifiserte politiet. Han startar si eiga høgst alternative gransking, men møter dermed på ei svær utfordring; eit "tilbod" frå den lokale gangsterleiaren Mutter. Han vert også trekt inn i eit komplott med forgreiningar til naziregimet i Tyskland. 

Harry Kvist er ein samansett karakter. Under eit barskt ytre er han både sårbar og kjenslevar. Ein føler med han fordi han lever eit så usselt og uverdig liv og fordi han vert så urettferdig behandla, men ein kan også kjenna på avsky for den brutale og valdelege sida hans. Han syner medkjensle og varm omsorg for dei svake, men nøler heller ikkje med å bruka knyttnevane når han meiner at det trengst.

Språket i boka - og trilogien - er spesielt og utsøkt. Tidvis vart og vakkert, men til tider også sjokkerande direkte. Holmén tek seg god tid og skildrar folka, gatene og omgjevnadene på ein levande måte. Ein kan nesten høyra lydane og kjenna luktane medan ein les. Han skriv med rå energi og engasjement - men også med varsemd og med presise formuleringar. 

Stemninga er elles generelt dyster, mørkt og melankolsk. Forventningane om ein "lukkeleg slutt" er heller ikkje så store - men til liks med Kvisten sjølv vil ein gjerne halda på ei lita spire av håp. Avslutninga er såleis ufatteleg spennande der ein vekslar mellom håp, tru, mistru, vantru, vonbrot, nytt håp, ny tru.. og så vidare.

Er du i ferd med å bli lei av vanlege trivielle kriminalromanar og likar historiske romanar, vil du garantert finna trilogien om Harry Kvist både gjevande og gripande. Bøkene bør lesast kronologisk.

Opplesar Sigurd Myhre les med passe innleving, har tydeleg diksjon og ei behageleg stemme. Eg kan dermed anbefala lydbokversjonen.

Sommarlesing: Svensk krim

Skippertak-samleomtalane held fram. Fellesnemnaren i dette innlegget er at dei er fyrste bok i serie. Og at alle er svenske.

Nattsangeren av Johanna Mo

Aschehoug 2021

443 sider

Lånt papirbok privat

Startar tregt og held fram nesten like tregt, så ein sidevendar er ikkje dette. Men - tematikken er interessant. Her handlar det mykje om pårørande sin situasjon. Pårørande til offer, pårørande til gjerningspersonar. Familiar og lokalsamfunn som vert merkte og splitta for alltid. Om gamle oppklarte kriminalsaker som kanskje ikkje fekk den rette løysinga likevel.

Handlinga er lagt til Öland og Kalmar; eit spesielt/mystisk öppet landskap som enkelte av oss kjenner att frå tidlegare krimbøker (Ölandskvartetten av Johan Theorin).

Boka er lettlest, men omstendeleg, gjentakande og overforklarande - noko som skapar irritasjon undervegs. Likevel - eg ser at det er potensiale her. Ser ikkje vekk frå at eg kjem til å lesa neste bok.

Terningkast 3+.

Ulvesommer av Hans Rosenfeldt

Cappelen Damm 2020

Speletid 10:26

Lydbok Storytel

Den fyrste (og førebels einaste) boka i (det som skal bli) Haparanda-serien er veldig bra. Rosenfeldt er ein røynd (med)forfattar og serieskapar (Sebastian Bergman-serien, Broen) og har ved fleire høve synt at han er dyktig til å skildra både folk og hendingar med innsikt og engasjement. 

Ulvesommer har driv, er velskriven og byr på interessante omgjevnader. Vidare finn ein truverdige hovudpersonar, underliggjande spenning og eit originalt (dog tydeleg oppkonstruert) plott. Boka er ein blanding av thriller, politiroman og noir. Eg ser fram til neste bok!

Terningkast 5.

Sekten på Tåkøy av Mariette Lindstein

Gyldendal 2018

533 sider

Lånt papirbok privat

Den sentrale handlinga er også her lagt utanfor allfarveg; på ei tåkete øy. Altså Tåkøy. Utgangspunkt for historia er forfattaren sine eigne erfaringar som medlem i ei sær sekt. 

Lettlest og slett ikkje uspennande, men så skravlete og omstendeleg at denne lesaren vart lei av det heile. Eg finn det dessutan lite truverdig at sektmedlemmer, uansett kor hjernevaska dei er, finn seg i alt det som desse folka gjer. Men kven veit?

Uansett: Eg kjem neppe til å lesa meir av denne serien.
Terningkast 3.

Forsvunnet av Tina Frennstedt

Vigmostad Bjørke 2020

Speletid 12:06

Lydbok Storytel

Fyrsteinntrykket er veldig bra. Basert på denne boka vert dette ein leseverdig serie. Det handlar om kalde saker og det er jo noko som fengar. I både fiktive og verkelege saker er me kjende med at analyseverktøy og teknologi endrar/forbetrar seg slik at gamle uløyste mysterium kan få ei løysing. 

Handlinga byggjer på verkelege hendingar. Boka er grundig, gjennomarbeida og passe intrikat. Persongalleriet er truverdig og hovudpersonen er eit særdeles interessant bekjentskap.

Terningkast 4+.