Kort om: 2020 Post festum av Gunnar Staalesen

Mellom 1997 og 2000 ga Gunnar Staalesen ut dei tre bøkene «1900 Morgenrød», «1950 High Noon» og «1999 Aftensang». No i 2021 er den frittståande oppfølgjaren «2020 Post festum» her.
Pussig nok vart dette ei slags jubileumsbok for meg; den 100. leste boka mi dette året. 

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Gyldendal 2021
502 sider
Lånt papirbok privat

Høgst overraskande - og veldig gledeleg - kom ein oppfølgjar, vel 20 år etter at 1999 Aftensang kom ut. 2020 Post festum vart såleis eit lenge etterlengta møte med gamle kjenningar. Eller - kjenningar og kjenningar: Det vart nesten som når ein treffer folk ute i det verkelege livet etter 20 år; nokre av dei kjenner du att med ein gong, andre er blitt heilt framande. 

Den fyrste me møter er Varg Veum, og han "kjenner eg" veldig godt sidan eg har "møtt han" ved fleire høve og i ulike situasjonar gjennom mange år. Familiane Moland, Brandt og Nesbø vart eg elles raskt kjent med på nytt. Nokre personar har falle frå, nye generasjonar har komme til. Slik er jo livet. I tillegg møter me nokre heilt nye familiar og karakterar, og på ulikt vis kryssar deira liv personar frå "hovudfamiliane" sine liv. Dei fiktive karakterane er er knytta til - og plassert inn i -  verkelege hendingar som har funne stad dei siste 20 åra. I tillegg vert enkelte handlingstrådar frå dei tidlegare bøkene henta fram.

22. juli er sentralt i handlinga, noko illustrasjonen på omslaget indikerer. Nokre av dei unge karakterane "våre" deltek på Utøya, og ikkje alle kjem heim, for å sei det slik. Staalesen skriv om opptakten til terroren, sjølve angrepa og etterspelet på ein opplysande og respektfull måte. 

På tilsvarande vis plasserer forfattaren andre karakterar i andre meir eller mindre dramatiske hendingar som har funne stad, både globalt, nasjonalt og lokalt. 

2020 Post festum er ein roman med dokumentariske trekk og det historisk korrekte bakteppet er fletta fint inn i forteljinga. Boka er innom saker som flyktningkrise, klimakrise og finanskrise, samt terrorisme, ekstremisme og pandemi. Saker som angår samfunnet vårt og den daglege samfunnsdebatten påvirkar oss alle, også karakterane i denne boka. 

Ein annan tanke som slo meg medan eg las var at det knapt fantes sosiale media for 20 år sidan, men no for tida er det ofte der dagsorden vert sett. 

Gunnar Staalesen er krimforfattar og mest kjend som opphavsmannen til Varg Veum. Og Veum er som sagt med, denne gongen óg. Han dreg på åra, men til liks med jamgamle Joe Biden held han framleis koken. Skal tru om Veum kan løysa det lenge uløyste mysteriet om kvinna i Isdalen? 

Med sine vel 500 nokså tettskrivne sider tek lesinga litt tid, men eg tykte aldri at boka var kjedeleg, stilleståande eller tung. Tvert imot.

Forlaget og forfattaren presenterer 2020 Post festum slik:

 

Har du ikkje lest Gunnar Staalesen sin århundretrilogi? Då er du heldig, for då har du nokre veldig bra bøker "til gode".