Oppsummering desember og statistikk for leseåret 2018

Påbyrja i september, fullført i desember:
Ken Follett - På grensen til evigheten - Britisk roman - Kjøpt papirbok og eBokBib

Påbyrja i november, fullført i desember:
Lars Kepler - Lazarus - Svensk krim - Lånt papirbok privat
Gunnar Staalesen - Utenfor er hundene - Norsk krim - Lånt lydbok biblioteket

Lest i desember:
Edvard Hoem - Jordmor på jorda - Norsk historisk roman - Kjøpt lydfil
Camilla Grebe - Husdyret - Svensk krim - Lånt papirbok biblioteket
Levi Henriksen - Alt det som lå meg på hjertet - Julenoveller - Kjøpt lydfil
Samuel Bjørk - Uglen - Norsk krim - Lånt papirbok privat og lydbok Storytel

Påbyrja i desember, fullførast i januar:
Peter May - Coffin Road - Britisk krim - eBokBib

2 papir, 3 lyd, 1 kombinert papir og ebok, 1 kombinert papir og lyd
4 lånt, 3 kjøpt
4 krim/spenning, 2 romanar, 1 noveller
4 norske, 2 svenske, 1 britisk
2 kvinner, 6 menn ("Lars Kepler" er 1 mann og 1 kvinne)
"Nye" forfattarar: Ingen

I skrivande stund er eg ikkje heilt ferdig med På grensen til evigheten (120 sider igjen av 1081 sider), ei bok eg altså byrja med i september(!), men den skal fullførast i løpet av morgondagen.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Så over til årsstatistikken. Som alltid er desse oppsummeringane mest for min eigen del, men eg veit at eg har lesarar som tykkjer at lister, tal og statistikk er gøy, dvs at dei er like nerdete som meg sjølv når det gjeld slike ting.

Lese- og bloggeåret 2018 

(Fjorårets tal i parentes)

Til saman 
- 94 bøker (104)

Sjanger
- 67 krim-, thriller- og spenningsromanar (59)
- 10 andre romanar (19)
- 16 sakprosa (22)
- av desse 10 biografiar (8)
- 4 novellesamlingar (3)

Format
- 39 papirbøker (34)
- 25 ebøker (30)
- 30 lydbøker (40)

Alder
- 44 av bøkene var utgitt i åra 2000 - 2017 (45)
- 42 i 2018 (49)
- av dei 21 norske (31)
- Utgitt før 2000: 6 (6)

Kjelder
- 64 lånt - privat, bibliotek og eBokBib (63)
- 14 Storytel-abonnement (13)
- 16 har eg kjøpt sjølv (9)
- 1 bok fått i gåve (2)
- Lese-/lytteeksemplar: 0 (9)

Terningkast
- Terningkast 6: 1 bok (5)
- Terningkast 5: 31 bøker (31)
- Terningkast 4: 46 (47)
- Terningkast 3: 15 (16)
- Terningkast 2: 0 (4)
- Terningkast 1: 0 (1)
og 1 bok fekk ikkje terningkast 

Forfattarar
25 "nye" forfattarar (37)
Dei forfattarane eg las flest bøker av i 2018 var
- Alexander McCall Smith: 4 bøker
- Gert Nygårdshaug: 3
- Ken Follett: 2
- Levi Henriksen: 2
- Torbjørn Færøvik: 2
- Erika Fatland: 2
- Tove Alsterdal: 2
- Agatha Christie: 2
- Elles 1 av kvar

Kjønn
- 65 bøker skrivne av menn (74)
- 30 av kvinner (31)

Nasjonalitet
- 36 bøker skrivne av norske forfattarar
- 20 av svenske forfattarar
- 16 britiske
- 8 amerikanske
- 6 danske
- 1 finsk
- 1 tysk
- 1 islandsk

Elles:
- 6 av bøkene eg las var på over 600 sider (6)
- Alle var på norsk
- Eg fullførte alle påbyrja bøker

Bloggen
- 71 blogginnlegg (86)
- 31 bokomtalar (45)
- 16 samleomtalar (12)
- Mest leste blogginnlegg: Omtalen av Mørkets blod 

Årets beste

Det er framleis att nokre dagar av året 2018, men kåringar av ymse slag er alt i gang. VG har kåra årets beste bøker - og det inspirerte meg til å gjera det same. Eg har lest kun ei av bøkene VG-anmeldarane plukka ut - men den er då også min favoritt og einaste terningkast 6-bok dette året: Rød mann, sort mann. I samband med VG si kåring har eg notert meg Hvitekrist av Tore Skeie og Krigernes fred av Lasse Gallefoss - både bøker og forfattarar hittil ukjende for meg. Bjørnen (Gard Sveen) har eg ikkje lest fordi eg enno ikkje har fått somla meg til å lesa den føregåande og Kastanjemannen (Søren Sveistrup) ventar eg med fordi den har vore hypa så mykje.

Eg likar ofte publikumsvenlege og populære bøker, men eg prøver likevel å unngå "overhypa" bøker. Difor har eg enno ikkje lest Søsterklokkene og Leksikon om lys og mørke. Heller ikkje fjorårets Blå og Tante Ulrikkes Vei. Det er muleg eg kjem til å lesa dei på eit seinare tidspunkt - men eg er så møkk lei av å lesa om dei. Nokre nye og populære bøker kjem eg aldri til å lesa; her tenkjer eg m.a. på Snøsøsteren (Når ei bok får sååå mykje skryt blir eg kvalm) og Menn i min situasjon (Eg likar rett og slett ikkje bøkene til Per Petterson). Eg bryr meg heller ikkje om Eleanor Oliphant har det fint eller ikkje.

Men - eg les mykje anna: Spenningsromanar, historiske romanar og historiske kriminalromanar. Norsk krim, svensk krim, dansk krim og britisk krim. Samt dokumentarar og biografiar - sjølv om ingen i dei sistnemnde kategoriane havna blant mine 10 på topp for 2018. Kim Leine si forteljing Rød mann, sort mann plasserer eg altså som nummer 1, dei andre rangerer eg ikkje. Men gode leseopplevingar har dei alle vore, kvar på sin måte. Eg har plukka ut 4 norske, 4 svenske, 1 dansk/norsk og 1 britisk. 6 krim/spenning, 2 historiske romanar, 1 annan roman og 1 novellesamling.

Kim Leine: Rød mann, sort mann
 - Historisk roman med handling frå Grønland. Frittståande, men miljøet er det same som i Profetene i Evighetsfjorden. Ei lærerik, velfortalt, gripande, dyster og fengande historie - som stinkar.
Martin Holmén: Clinch
 - Svensk historisk krim med handling frå Stockholm. Den fyrste i trilogi.
Peter May: Lewisbrikkene
 - Britisk krim med handling frå Hebridene. Flott avslutning av ein strålande trilogi.
Gert Nygårdshaug: Zoo Europa
 - Fantasifull, velskriven og dystopisk. Nummer 5 i Mino-serien.
Lars Kepler: Lazarus
 - Adrenalinspennande og brutal svensk krim. Nummer 7 i serie. (Omtale kjem)
Levi Henriksen: Jern & metall
 - Novellesamling. Klokt og varmt om dei nære ting.
Unni Lindell: Dronen
 - Den norske krimdronninga leverer igjen.
Edvard Hoem: Jordmor på jorda - Huset under blåhammaren
 - Fantastisk forteljarkunst og glimrande opplesing av forfattaren sjølv. (Omtale kjem)
Anders Roslund: Tre timer
 - Fascinerande persongalleri og aktuelle problemstillingar.
Arne Dahl: Innland
 - Framhald av Utmarker, uhyggeleg og stemningsfull.

I tillegg til desse ti må Når barnet ditt ikkje vil leve lenger nemnast. Det vart ei leseoppleving heilt utanom det vanlege.

(Også Aftenposten har kåra sine Årets beste, men artikkelen ligg bak betalingsmur. Ut frå illustrasjonsbiletet ser det ut til at Levi Henriksens Jern & metall er blant dei utvalde)

Så - kva tykkjer du? Har bokåret 2018 vore bra? Har favorittane dine innfridd?
Kva har vore dine beste leseopplevingar?

Biolesesirkel: Alt fra Hulken av Bernt Hulsker

Forlaget Nord 2018
182 sider
eBokBib

I dag er Bernt Nikolai Hulsker mest kjent som fast deltakar i VGTV sitt magasin Foppall og den tilhøyrande podcasten. Her får han utfalda seg med engasjement, friske uttalelsar og sleivspark oppover og nedover og hit og dit.

Som aktiv fotballspelar var han også ein friskus. I ungdommen spelte han på fleire ulike lokalklubbar før han vart oppdaga og kjøpt av Molde i 1999. Seinare spelte han for Vålerenga, AIK, Start og til sist var han utlånt til Stabæk. Etter 2010-sesongen la han opp.

Hulsker har skjønt det. Fotball er fyrst og fremst underhaldning. Skal du nå ut til publikum må du by på deg sjølv, i alle fall til ein viss grad. I denne sjølvbiografien fortel Hulsker mange artige historiar frå oppveksten og om ymse hendingar på og utanfor fotballbana. Nokre episodar er utvilsamt pynta på medan andre virkar å vera ganske sanne. Alt om Hulken er ingen djup biografi og heller ikkje noko strålande litterært verk, men som underhaldningsbiografi er boka meir enn OK lesing. Eg har humra og flira meg gjennom dei 182 sidene og landar på terningkast 4. Av og til er det godt å lesa ei bok der ein ikkje treng å tenkja; berre lena seg tilbake og la seg underhalda.

Tema for desemberutgåva av Moshonista sin biolesesirkel er Gretne Gamle Gubber og valet av denne biografien treng difor ein forklaring: Bernt Hulsker er slett ikkje nokon gammal mann (fødd i 1977), men han er i alle fall fotballpensjonist. Han er dessutan smilande og blid på coverbiletet, så difor eit anna bilete der han ser meir gretten ut:

Her har Bernt Hulsker fått raudt kort av dommar Tommy Skjerven.
Han er visst ikkje heilt enig, for å sei det slik.

Foto: Schrøder, Tor Erik/SCANPIX

Kort om: Tre timer av Anders Roslund

Litt merkeleg/feil at Hellström sitt namn står
på omslaget sidan han er død, tykkjer eg..

Cappelen Damm 2018
447 sider
Lånt papirbok biblioteket

Etter Tre sekunder og Tre minutter kom faktisk oppfølgjaren Tre timer. Det var uventa, sidan den eine halvparten av forfattarduoen Roslund & Hellström døydde i fjor. Anders Roslund skriv vidare på denne fantastiske romanserien åleine, og det set eg verkeleg pris på; Ewert Grens-serien er svensk kvalitetskrim på høgt nivå.

I Roslund og Hellström sin debutkrim Udyret (2004) møtte me for fyrste gong Ewert Grens; etterforskaren som er hovudkarakter gjennom heile serien. I Tre sekunder (2009) vart me så presentert for ein ny person; Piet Hoffman. Eg har stor sans for både Grens og Hoffman. Dei er to særdeles interessante karakterar - og samstundes to utradisjonelle krimheltar.

Med Hoffman sitt inntog i serien kom også det internasjonale gjennombrotet for forfattarparet. Mykje av spenninga i dei nemnde "Tre-"bøkene ligg i alt det som må haldast skjult for omverda - det vil sei dobbeltlivet til infiltratøren Piet Hoffman. Han er på den eine sida kjærleg ektemann og ansvarleg familiefar, og på den andre sida; samarbeidspartner med nokre av dei verste forbrytarane som finst.

I Tre timer er oppdraget hans å få innpass i ein organisasjon som driv med menneskehandel og flyktningsmugling. Det vert veksla mellom Ewert og medarbeidarane hans si etterforsking i Sverige og Hoffman sine opplevingar i Afrika. Glimtvis møter me óg eit ungt par på flukt frå krig og naud.
Roslund skriv med engasjement og innleving når han skildrar korleis kyniske bakmenn utnyttar desperate menneske - dei som tenar pengar på overfylte båtar i Middelhavet og låste kontainerar gjennom Europa. Tre timer er ein spennande kriminalroman med ei handling som ligg skremmande nær opptil det som faktisk skjer i den verkelege verda.

Forfattaren har uttalt at han er i gang med enno ei bok - som skal få tittelen 'Tre dagar'. (Og deretter kjem vel 'Tre veker', etterfølgd av 'Tre månader' og 'Tre år', tenkjer eg då..)

Andre bloggmeiningar: Bjørnebok

Norsk krim 2018 del 5

Dei gamle er som kjent eldst - men er dei også best?

Krimforfattarane Jan Mehlum (f. 1945), Gunnar Staalesen (f. 1947) og Chris Tvedt (f. 1954) har alle gitt ut nye bøker i haust. Eg har lest bortimot alt desse tre forfattarane har gitt ut tidlegare og som oftast har bøkene deira vore gode leseopplevingar for meg. Forventningane mine til årets bøker var såleis høge, men eg var også spent:
Er dei i stand til å fornya seg og vera aktuelle? Eller er dei utbrukte og falma på sine gamle dagar? Går alt på rutine og erfaring? Kva med "heltane"; Svend Foyn, Varg Veum og Mikael Brenne - held dei framleis koken? Tek dei til å bli litt slitne etter så lang tid med krevjande etterforsking?

Mehlum, Staalesen og Tvedt har mykje felles. Alle tre brukar kriminallitteratur til å setja søkjelys på aktuelle saker i samfunnsdebatten og dei skriv alle realistisk, truverdig og oppriktig. Bruk av ironi og ein stødig skrivestil er også noko dei har felles. Både Veum og Brenne jobbar og bur i Bergen medan Foyn held til i Tønsberg. Brenne og Foyn er advokatar/ etterforskarar, Veum er privat etterforskar. Alle tre jobbar hovudsakleg åleine i sakene dei vert involverte i.

Årets bøker er nummer 7 i serien om Mikael Brenne, den 17. om Svend Foyn og den 21. i Varg Veum-serien.

Bevisets stilling av Chris Tvedt

Lydbokforlaget 2018
Speletid 8:51
Lånt lydbok biblioteket

Med forsvarsadvokat Mikael Brenne som hovudperson og med eit samfunnsaktuelt bakteppe leverer Chris Tvedt både underhaldning og engasjement. Boka opnar på ein høgdramatisk måte, og spenninga vert til ein viss grad halden ved like gjennom boka. Undervegs er det imidlertid tendens til overforklaringar og omstendelege resonnement. Kritikken mot politi og psykiatri er til dei grader overtydeleg i denne forteljinga, men miljøskildringane er, som alltid hos Tvedt, gode og presise.

Lasse Lindtner si dialekt og stemme passar naturlegvis bra til ein bergensroman som dette, men han overdriv og er liksom for flink. Dette er opplesing av ei lydbok og ikkje teater, Lindtner. Terningkast 4-.

Hvit engel, svart natt av Jan Mehlum

Gyldendal 2018
396 sider
Lånt ebok eBokBib

Mehlum har framleis ein skarp og vittig penn. Bakgrunnen for den syttande Svend Foyn-forteljinga er i høgste grad aktuell: Det handlar om flyktningsituasjonen i Noreg og Europa. Ei dramatisk hending fører til at advokat Foyn får ei sak så og seie rett i fanget, og det viser seg at saka har mange og vide forgreiningar. Etter kvart reiser Foyn til øya Lesbos for om muleg finna ut av flokene. Her lever som kjent tusenvis av asylsøkjarar under vanskelege uhaldbare forhold.

Svend Foyn er ein noko lurvete, men velmeinande og sjarmerande advokat/etterforskar. Dottera hans, Jaguaren hans, hunden Hulda samt overrettssakførar Salvesen og (no eks-)politietterforskar Mørk har som vanleg ein plass i handlinga. Kvar bok i serien er frittståande og ein treng ikkje lesa dei 16 føregåande bøkene for å ha glede av Hvit engel, svart natt. Terningkast 4+.

Utenfor er hundene av Gunnar Staalesen

Lydbokforlaget 2018
Speletid 9:36
Lånt lydbok biblioteket

Handlinga i Utenfor er hundene kan minna om den pågåande Dark Room-saka og dei tragediane og brotsverka som er knytt til den. Boka er eit slags framhald av Ingen er så trygg i fare, der Varg Veum vart trekt inn i ei omfattande overgrepssak.

I boka finn ein truverdige karakterar, gode dialogar og samfunnsaktuelle problemstillingar. Stemninga er mørkare enn vanleg hos Staalesen og stilmessig er det langsamt - på grensa til tregt. Opplesaren av lydboka les også seint og dessutan litt nølande til tider - men har "riktig" dialekt.

Eg har alltid tykt at Varg Veum og Svend Foyn har mykje til felles; begge er velmeinande og hardtarbeidande, dei har trøbbel med autoritetar og dei er begge herleg og syrleg ironiske. Både Veum og Foyn erfarar at den krevjande jobbsituasjonen deira går ut over privatliv og kjæresteforhold. Eg likar begge to - og tenk; i denne boka møtest dei! Ein krimentusiast set verkeleg pris på slike grep.

Gunnar Staalesen er framleis i stand til å skriva engasjerande og tankevekkjande kriminalromanar, men eg vil hevda at han - i likskap med Chris Tvedt og Jan Mehlum - har vore enno betre ved tidlegare høve. Terningkast 4+.

Kort om: Den vakre død av Belinda Bauer

Cappelen Damm 2018
349 sider
Papirbok lånt biblioteket

Dette er ein original, velkomponert og velskriven spenningsroman - rett og slett ein knallkrim! Belinda Bauer veit korleis ho skal forføra lesarane sine. Den vakre død er frittståande og inngår ikkje i nokon serie.

Eve Singer er krimreporter i ein heller luguber TV-kanal. Ho tåler ikkje blod, og det er sjølvsagt eit problem når ho jobbar der det er om å gjera å smi medan liket er varmt. Å vera på plass med mikrofon og kamera før blodet har størkna på asfalten gir som kjent høge sjåartal og reklameinntekter.

Det passar denne seriemordaren bra, for han ynskjer nemleg å ha publikum - noko han har til felles med legendariske Jack the Ripper. Etter kvart får me vita at han har eit heilt spesielt motiv: Han er besatt av det kunstneriske og vakre i døden og danderer lika slik at dei tek seg "best muleg" ut. I forkant av kvart mord heng han opp flygeblad der han annonserer stad og tidspunkt for det som skal skje. Likevel lurer han politietterforskarane trill rundt. Kvifor er det ingen som verkeleg ser denne drapsmannen?

Handlinga er lagt til førjulstida i London og det endelege oppgjeret finn stad på sjølvaste julafta. Spenninga og intensiteten i forteljinga ligg i forholdet mellom protagonisten - journalisten Eve - og antagonisten - kunstnarmordaren. Mordaren er der ein plass, like i helane på henne, noko som er både skremmande og farleg - men etter Eve sitt syn også viktig med tanke på jobb og karriere. Trass i slike haldningar er Eve ein sympatisk hovudperson. Ho har sine eigne kvardagsproblem og private utfordringar å ta omsyn til; ein senil far, ein nysgjerrig nabo og eit spirande forhold til ein kollega.

Belinda Bauer har alltid interessante og sære personar i bøkene sine - og ho skriv godt. Når det gjeld Den vakre død må eg gi pluss også til den mørke humoren, det høge spenningsnivået og den gode avslutninga.

Andre bloggmeiningar: Bjørnebok, I bokhylla, My Criminal Mind, Tine sin blogg

Oppsummering november

Påbyrja i oktober, fullført i november:
Jan Mehlum - Hvit engel, svart natt - Norsk krim - Lånt ebok eBokBib
Jens Henrik Jensen - Hengte hunder - Dansk krim - Lånt lydbok biblioteket

Lest i november:
Knut Røneid - Når barnet ditt ikkje vil leve lenger - Personleg beretning/dokumentar - Kjøpt papirbok
Bernt Hulsker - Alt fra Hulken - Sjølvbiografi/dokumentar - Lånt ebok eBokBib
Anders Roslund - Tre timer - Svensk krim - Lånt papirbok biblioteket
Sigri Sandberg Meløy - Polarheltinner - Norsk dokumentar/biografisk - Lånt papirbok biblioteket
Anne Holt - En grav for to - Norsk krim - Lånt lydbok biblioteket
Alexander McCall Smith - Skrivemaskinkurs for menn - Skotsk/botswansk krim - Lyd Storytel
Belinda Bauer - Den vakre død - Britisk krim - Lånt papirbok biblioteket

Påbyrja i september, fullførast i desember:
Ken Follett - På grensen til evigheten - Britisk roman - Kjøpt papirbok

Påbyrja i november, fullførast i desember:
Lars Kepler - Lazarus - Svensk krim - Lånt ebok eBokBib
Gunnar Staalesen - Utenfor er hundene - Norsk krim - Lånt lydbok biblioteket

4 papir, 3 lyd, 2 ebøker
7 lånt, 1 abonnement, 1 kjøpt
6 krim/spenning, 3 dokumentar/biografisk
5 norske, 1 britisk, 1 dansk, 1 svensk, 1 skotsk-botswansk
3 kvinner, 6 menn
"Nye" forfattarar: Røneid, Sandberg Meløy, Hulsker

Det vart bra med lesing og lite blogging i november. Bror min si bok vart den desidert sterkaste leseopplevinga mi denne månaden. Då eg hadde fordøya den litt måtte eg ha noko lett og lystig lesestoff. Bernt Hulsker innfridde i så måte, medan fjerde del av Alexander McCall Smith sin kosekrimserie frå Afrika var berre middels. Boka om polarkvinnene burde/kunne vore bra, men den var dessverre rotete og overfladisk.

Kriminalromanane Tre timer og Den vakre død er svært gode. Korte omtalar kjem.

Eg håpar å bli ferdig med Ken Follett sin avsluttande del av århundretrilogien før årsskiftet. Eg likar På grensen til evigheten, men det går seint fordi boka er så upraktisk og uhandterlig med sine 1081 sider.

Eg ynskjer alle ei koseleg førjulstid!