Sommarlesing - del 2: Lyd. Eit samleinnlegg

Eg kan liksom aldri få sagt det sterkt nok og ofte nok; kor glad eg er i lydbøker. Sjølv om eg alltid, alltid! har (minst) ei vanleg papirbok som eg les i, har eg vant meg til å ha ei lydbok tilgjengeleg i tillegg. Det gir meg variasjon og høve til å lesa utan å sitja i ro - og det er viktig for meg. Det er òg blitt ein vane å lesa fleire og ulike bøker samstundes.

For å få ei fullgod lydbokoppleving spelar sjølve opplesarstemma ei stor rolle. Ei stemme som ein ikkje heilt vert fortruleg med eller i eit tempo som ikkje passar kan gjera at ei elles bra bok oppfattast som heller dårleg. Og omvendt: Ei ordinær forteljing kan løftast opp i nye høgder med ei dyktig og passe engasjert opplesarstemme.

Nedanfor finn du nokre av bøkene eg har hatt i øyrene i det siste. Den fyrste er samlesingsboka for juli i samband med bokbloggerprisen 2014. Denne månaden er det Ingvild Rishøi si kritikerroste novellesamling Vinternoveller som vert samlest. Eg valde lydbokversjonen.

Vinternoveller av Ingvild H. Rishøi
Lydbokforlaget 2014
Speletid 3:38, opplesar Kaia Varjord

Å lytta til nokre noveller innimellom all anna lesing har vore OK. Eg tykte desse novellene var bra, men egentleg er ikkje denne boka "min stil".
Eg oppfattar alle tre novellene som lettfattelege, "ekte", litt vonde og ubehageleg nære - men for meg vart det for sentimentalt - på grensa til patetisk. Det handlar om relasjonar mellom vaksne og barn - og alle dei vaksne har det til felles at dei er utanfor på ein eller annan måte. Om folk som ikkje maktar å ta tak i liva sine og tilværet sitt. Om omsorg, kjærleik og maktesløyse. Og om håp om ei betre framtid.
Varjord si litt barnslege stemme passar godt til boka. Terningkast 3.


1001 natt av Vetle Lid Larssen
Cappelen Damm 2013
Speletid 11:03, opplesar Anders Ribu

Ei interessant bok frå ein god forteljar. Dette er ein historisk dokumentarroman om eit - for dei fleste av oss - heilt ukjent tema: Det europeiske slaveriet i Nord-Afrika på 1700-talet. Larssen følgjer den dramatiske historia til to norske sjømenn som vart slavar i Alger. Her er fakta og fiksjon, dåtid og notid, - og resultatet er både spennande og lærerikt.
Det som trekker ned for meg er det arrogante i skrivestilen: Alle sjømannsuttrykka som er heilt uskjønelege og alle dei franske orda (som òg er "greske" for meg). Ribu si stemme passar godt til lydboka; han les passe "pompøst" og med tydeleg diksjon. Terningkast 4.


Lindeman & Sachs av Kjell Ola Dahl
Lydbokforlaget 2006
Speletid 13:57, opplesar Christoffer Staib

Underhaldande og treffande i såpeoperastil frå ei ganske nær fortid. Om finansakrobatikk, misunning og begjær etter pengar, makt og sex.
Lesaren får bli kjend med to familiar, Lindeman og Sachs, og får følgja to-tre generasjonar frå 1973 til 1987 - ei spennande tid sett frå eit børs- og finansperspektiv. Samstundes som det vert fortalt om oljeeventyr, jappetid og børskrakk får ein også tilbakeblikk på kulturelle og samfunnsmessige forhold. Persongalleriet er variert og ganske stort og kan oppfattast truverdig - men er vel egentleg noko karikert.
Boka er overraskande lettfatteleg og opplest med innleving og engasjement av Christoffer Staib. Terningkast 4.

Elizabeth er borte av Emma Healey
Cappelen Damm 2015
Speletid 10:16, opplesar Kirsti Grundvig

Eg vart skuffa over denne boka som på ingen måte fortener all merksemda ho har fått. Forventningane mine vart ikkje innfridd - dette er ei tannlaus historie.
Forteljarstemma er demente Maud, - og det var interessant og spesielt i starten - men slitsamt og irriterande i lengden. Handlar om ei 80 år gammal gløymsk dame som leitar etter venninna si. Her finst enkelte komiske situasjonar, samt visse sentimentale og triste element. Boka har fått merkelappen "krim", men det passar dårleg etter mi meining. Forteljinga har dårleg driv og er uspennande. Opplesinga er OK. Terningkast 2.


Den usynlige mannen fra Salem av Christoffer Carlsson
Lydbokforlaget 2015
Speletid 09:09, opplesar Nicolay Lange-Nielsen

Enno ei bok som ikkje innfridde heilt, sjølv om ho er ualminneleg stemningsfull og melankolsk. Eit mysterium frå fortida og ei oppvekstskildring kobla til ei "vanleg" kriminalgåte.
Handlar om familiar i oppløysing, utfordrande oppvekstvilkår og gamle venskap. Om kvifor og korleis ein kan havna på skråplanet og "kjøret", om kor tilfeldig livet er. Lite spenning, kun litt action i det siste avgjerande oppgjeret.
Boka er så stillferdig fortalt at det er lett å mista konsentrasjonen når ein "les" som lydbok. Opplesarstemma er behageleg å lytta til. Terningkast 4.


Zack av Mons Kallentoft og Markus Lutteman
Lydbokforlaget 2015
Speletid 12:05, opplesar Torbjørn Harr

Temamessig har denne ein del til felles med boka til Carlsson over, men dette er ein krimthriller med full rulle og action frå fyrste side. Underhaldande og "lett", men tematikken er blodig alvor. Hovudpersonen og antihelten Zack Herry er gjenkjenneleg; ein politimann med rusproblem, uro, dametekke, handlekraft og vanskeleg barndom. Han opererer ofte på feil grense av lovverket, - er kul, tøff og macho samstundes som han er ein vandrande nervebunt. Klisjeaktig altså, men det funkar som berre det.
Handlinga er voldsom og inneheld barske valdsskildringar. Det skjer mange ufyselege mord i kjølvatnet av prostitusjon, trafficking og organisert kriminalitet. At sjefen og kollegaene til Zack vert framstilte som sympatiske og oppegåande, var ei positiv overrasking og ein "ny vri" krimlitteraturmessig sett. Boka er velskriven, spennande, aktuell, har verknadsfulle temposkifte, gode miljøskildringar og fleire interessante karakterar. Lydboka er godt (men tidvis litt for teatralsk) opplest. Dette er starten på ein ny serie (Herkulesserien), og eg skal definitivt lesa neste bok. Av Kallentoft sin forrige krimserie (den med årstidene) har eg kun lest Midtvinterblod - og den likte eg ikkje. Zack derimot - den landar på terningkast 5.