Bokomtale: Innland av Arne Dahl

Cappelen Damm 2018
413 sider
Kjøpt papirbok

Innland vart ei nervepirrande leseoppleving: Boka er medrivande, skummel, klaustrofobisk - og iskald. Handlinga tek til kort tid etter der den fyrste boka Utmarker slutta. På nytt er Sam Berger og Molly Blom ute i hardt ver, - også bokstaveleg talt. Me befinn oss i Nord-Sverige, i snøver og i bitande kulde. Skildringane av det aude og kalde landskapet passar svært så bra til stemninga i boka.

Etter dei dramatiske hendingane det vart fortalt om i forrige bok held (eks-)politimannen Sam og (eks-)Säpo-agenten Molly seg i skjul i Lappland. Berger synest å ha vore fråverande reint mentalt ei tid; han må ha hatt eit slags samanbrot - eller har han blitt dopa ned?

"Via via" og i ytterste hemmelegheit får Berger & Blom eit nytt oppdrag frå Sam Bergers tidlegare partner, Deer. Eit vitne skal ha foruroligande opplysningar om eit dobbeltdrap begått for åtte år sidan. Mykje tyder på at det skjedde eit justismord den gongen og at den verkeleg skuldige enno befinn seg ute i samfunnet - og at han framleis er aktiv..

Det handlar - mellom anna - om ein splitter pine gal seriemordar som let etter seg ein spesiell signatur - og det er noko som me krimelskarar har lest om mange gonger før. Men no er Arne Dahl meir sofistikert enn dei fleste andre krimforfattarar som skriv om same (utslitte og lite truverdige) tema. Innland er ein særdeles velskriven kriminalroman med eit innfløkt plott, jamn og stigande spenning og med mange overraskingar undervegs. Forteljarstemmene tilhøyrer vekselvis Sam, Molly, Deer og ei ukjend og alternativ forteljarstemme i kursiv. Kven kan ein stola på? Kva er fakta og kva er fantasi? Historia tek stadig nye vendingar og lesaren må stadig revurdera dei opplysningane som har komme fram tidlegare.

Tittelen spelar både på det fysiske innlandet, dvs. den svenske landsbygda og på det psykologiske "innlandet" til Sam Berger. Det er ein ekstra spenningsdimensjon at Sam ikkje kan stola heilt på sine eigne vurderingar, erindringar og kunnskapar. Han er dessutan usikker på Molly sine intensjonar. Samstundes må han samarbeida med henne om dei skal klara å stoppa den fryktelege drapspersonen som heile tida virkar å vera i forkant av etterforskinga.

Innland er - i større grad enn Utmarker - ein psykologisk thriller, men begge kan i tillegg kategoriserast som politikrim. Eg gav fantastiske Utmarker eit (sjeldan) terningkast seks då eg las den i fjor. Innland er også ei knallbra bok; velformulert, intenst spennande og uhyggeleg stemningsfull. Innhaldet og handlinga er imidlertid noko oppkonstruert, så eg går ned eit lite hakk denne gongen.

 Men - alt no gledar eg meg til neste bok om Sam Berger og Molly Blom; det er framleis ein del lause trådar i historia som må nøstast opp og avklarast.

Andre bloggmeiningar: Bjørnebok, Boktimmy

Biografisirkel: Edvard Munch - liv og kunst

Biografisirkelen går sin gang - og sidan eg har delteke kvar einaste gong dei siste åra føler eg meg nærast forplikta til å delta - uansett kategori. Biografilesing er ofte nyttig og lærerikt og fleire gonger i løpet av biosirkeldeltakinga er augene mine blitt opna for nye tema, personar og forfattarar.
Men denne gongen var det like før eg skulka unna - for Anita har nemleg valgt ein kategori som eg ikkje er så veeeldig interessert i: Biletkunstnarar.

Eg tykkjer som oftast at såkalla kunst er rart og/eller stygt og giddar t.d. aldri å gå på kunstutstillingar. Men eg har har såklart høyrt om Edvard Munch (og sett både Skrik og Vampyr og Madonna) og (flaks for meg) fann eg ei 70 siders illustrert bok om Munch skriven av ein museums-pedagog. Marit Lande har skrive fleire kunstbøker for barn og ein skulle då tru at dette er på eit passande nivå for ein heller skeptisk-negativ biolesar. Boka/guiden/kortbiografien Munch - Liv og kunst kom ut på (det no oppløyste) Aventura forlag i 1995 og eg las eboka på nb.no.

Edvard Munch (1863 - 1944) sitt liv og kunst er blitt grundig skildra i mange bøker, t.d. i Atle Næss sin kritikarroste 600 siders biografi og Karl Ove Knausgård si bejubla bok Så mye lengsel på så liten flate.

Sidan Munch vart ein så stor, kjent og viktig kunstnar, finst det mengder av kjeldemateriale - og eg var nysgjerrig på korleis alt dette kunne samanfattast på berre 70 sider. Lande byrjar med barndom og oppvekst: Edvard Munch var mykje sjuk då han var barn. Faren var strengt religiøs, mora og systera døydde unge. Desse barndomsminna skapte eit sterkt behov for å uttrykka seg gjennom bilete, fortel Lande. Ein finn visstnok mange eksempel på korleis han brukte sjukdom, sorg og liding i arbeida sine.

Som alle veit fekk Munch stor suksess med kunsten sin og han hadde ein lang karriere. Men var han lykkeleg? Neppe. Han hadde eit grunnleggjande pessimistisk livssyn og etter kvart vart livet hans prega av alkoholproblem, angst, paranoia, uro, mykje jobb, hektisk reiseverksemd og kjærleikssorg. Han vart aldri ferdig med det turbulente forholdet til Mathilde (Tulla) Larsen - det forholdet enda med at han skaut seg sjølv i handa.

Avslutningsvis vert det fortalt at Edvard Munch døydde fredeleg på Ekely i 1944 og at han testamenterte alle arbeida sine til Oslo kommune.

Eg tykkjer Marit Lande har fått tak i essensen i livet og kunsten til Edvard Munch og at ho får formidla det på ein grei måte. Boka inneheld (heldigvis) lite kunstteori, men det vert stadig vist til korleis kunstnaren sine sinnsstemningar spelte inn på arbeida hans; om korleis teknikk og motiv speglar kunstnaren sitt sjeleliv.

Munch - liv og kunst er kort, grei og gjennomillustrert - men eg vart ikkje særleg engasjert og fekk heller ikkje noko lyst til å lesa meir om Munch.

Favorittforfattarar: R

For bokstaven R vil eg gjerne slå eit slag for biografiar og biografar. Dei eg har plukka ut her er begge svært dyktige når det gjeld å fortelja interessante historiar om meir eller mindre interessante menneske. Den fyrste har vore ein stor favoritt sidan tidleg ungdomstid, den andre vart eg merksam på for tre år sidan i samband med biografiutfordringa på Moshonista sin blogg.

Richard Herrmann

Norsk forfattar og journalist 1919 - 2010.

Richard Herrmann var NRK sin London-korrespondent i årevis. Då leverte han mengder av interessante, lærerike og underhaldande innslag til radiolyttarane. Fleire av desse radioforteljingane/kåseria danna grunnlag for bøker, mellom dei Mine gleders by og Da ballen ble rund, der han tek for seg England, britar og britisk kultur.

Han var også ein dyktig formidlar av britisk historie, noko han særleg synte gjennom dei tre bøkene om dronningane Elizabeth I, Maria Stuart og Victoria og deira samtid.
Har du meir sans for det kriminelle og morbide enn for det politiske og konstitusjonelle, kan eg anbefala Herrmann sine historiar om berømte britiske mordsaker. Desse true crime-historiane er samla i lydbøkene Brudene i badekaret, Død mann fra skyene, Seks skudd ved stengetid og Med kniv om natten.

Ragnar Kvam jr.

Norsk forfattar og journalist f. 1942.

Far til denne forfattaren (som også var forfattar) hadde same namn, og dermed har "junior" blitt hengande ved Ragnar Kvam. Det var då eg las biografien om Hjalmar Johansen, Den tredje mann, at eg oppdaga kor dyktig Kvam er til å formidla stemningar og skildringar av både menneske, hendingar og miljø. Boka gav meirsmak og i løpet av eit par biosirkelrundar las eg så om Knud Bull og om Dei fire store Amundsen, Nansen, Scott og Shackleton.

Ragnar Kvam har også skrive eit omfattande biografiverk om verdens mest berømte nordmann, Thor Heyerdal. Eg har lest den fyrste, og sjølv om eg altså likar Kvam sin skrivestil, føler eg at eg no veit nok om Thor Heyerdahl - så det er uvisst om eg kjem til å lesa dei to gjenståande bøkene.

Det må óg nemnast at Ragnar Kvam har utgitt fleire bøker om sine eigne opplevingar i samband med reiser og jordomseglingar.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

På R finst det ein heil del forfattarar innan mange ulike sjangrar. Eg kan t.d. nemna Roald Dahl, Ruth Rendell, Robert Ludlum, Roy Jacobsen, Rolf Jacobsen, Roar Sørensen og Rune Timberlid.

Smakebit på søndag? Ja så menn

Det er søndag - noko som betyr at det er høve til å dela smakebitar frå bøkene ein les på bloggen Betraktninger. Mitt bidrag denne søndagen er frå Ja så menn av Frank McCourt (Originaltittel 'Tis). Boka er eit framhald av erindringsromanen Engelen på det sjuende trinn (Angela's ashes) som eg las i januar og som gjorde sterkt inntrykk på meg.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Aschehoug 1999
469 sider
Lånt ebok Nasjonalbiblioteket

Ja så menn tek til der den fyrste boka sluttar; med at Frank forlet Irland og vender tilbake til byen der han vart fødd; New York. Han er blitt 17 år og har streva og spara for å få råd til reisa - og er klar for livet i "mulighetenes land".
Det skal visa seg at det nye tilværet vert utfordrande for Frank, med sin katolske og irske bakgrunn og oppvekst. Han strevar med dårleg råd, elendige buforhold og med dei sosiale kodane. Jobbmulegheiter finst, men han får ikkje akkurat draumejobben:

"New York var mine drømmers by, men nå som jeg er her, er drømmene vekk, og det er ikke sånn som jeg hadde tenkt i det hele tatt. Jeg hadde aldri trodd at jeg skulle gå rundt i en hotellvestibyle og feie opp etter folk og vaske klosettskålene på toalettene".

Det vert fortalt om ulike jobbar, om militærteneste, om studiar, kompisar, naboar og kjærestar. Gradvis tilpassar Frank seg til det me kallar vaksenlivet og han finn sin plass i det amerikanske samfunnet. Størsteparten av livet sitt arbeidde Frank McCourt som lærar.

Det som vel gjorde sterkast inntrykk i den fyrste boka, var faren sin alkoholisme og at han gong etter gong svikta familien sin. Eg reagerer difor med undring på at også Frank viser teikn til alkoholmisbruk. Burde han ikkje ha lært? Begge foreldra og alle brødrene kom over til USA etter kvart og Frank får også sin eigen familie. Det fyrste ekteskapet var turbulent, men resulterte i alle fall i ei stor glede; dottera Maggie. Det var nok ufatteleg vondt for han å forlata henne:

"Morgenene med Maggie var like gylne eller rosenrøde eller grønne som morgenene med far i Limerick. Til han gikk sin vei, hadde jeg ham for meg sjøl. Til alt raknet, hadde jeg Maggie..."

"...Ekteskapet smuldret bort. Irske katolikker oppvokst i en slum har ingenting til felles med pene piker fra New England, som hadde små gardiner i soveværelsesvinduet, som hadde hvite hansker helt opp til albuene og gikk på skoleball med pene gutter..."

"... (Maggie) må ha skjønt at familien gikk i oppløsning, at faren hennes snart ville bli borte for alltid, slik faren hans var blitt borte for alltid..."

Ja så menn er ei fin og lærerik erindringsbok. Det vert fortalt om lengsel, vanskar og sorger. Om kontrastar, utvikling og urettferdigheit. Om daglegliv, yrkesliv og familieliv. McCourt brukar ein heilt spesiell livleg og levande forteljarmåte; ein skrivestil som er konkret og heilt utan jåleri. Eg har eit inntrykk av at han er like oppriktig og ærleg i denne boka som i Engelen på det sjuende trinn, men denne er nok ikkje like hjerteskjerande.

Samleinnlegg: Påskelesing

Ein kjapp gjennomgang/samleomtale av bøker eg las før, i og etter påsken. Det er vel inga bombe at det handlar om ulike former for krim og spenning. Eg byrjar med klassisk britisk krim - noko som etter mi meining er perfekt som påskelesing:

Tre blinde mus og andre historier av Agatha Christie

Aschehoug 2011
187 sider, lånt ebok eBokBib

Musefellen - The Mousetrap - er det teaterstykket som har gått lengst samanhengande på teater. Teaterstykket hadde premiere i 1952 og vert framleis spelt. Stykket byggjer på tittelnovella i denne boka - Tre blinde mus. Novella er underhaldande, har eit fiffig plott og ei overraskande avslutning.

Elles møter me sjølvsagt kjende og kjære figurar som Miss Marple og Hercule Poirot i denne novellesamlinga. Agatha var ein mester i å finna på utspekulerte plott og det får me fleire eksempel på. Dette er puslespelkrim med ikkje altfor mange puslespelbitar, men ein blir gjerne overraska når den aller siste biten vert lagt likevel. Det kan eg lika. Eg likar skildringane av støvete overklasse og landsbyidyll - der misunning, uhygge og ondskap kan skimtast bak fasaden. Og eg likar den tørre humoren.
Eg gir terningkast 4+ til samlinga der Tre blinde mus er høgdepunktet.

Jenta med snø i håret av Ninni Schulman

Cappelen Damm 2013
355 sider, kjøpt pocket

Over til svensk krim og ei bok som har "overvintra" fleire sesongar på hytta - og som omsider vart lest no i påsken. Grei debutroman med eit oversiktleg plott - men det er litt tamt.

Forfattaren er tydeleg inspirert av Camilla Läckberg og Liza Marklund sine krimbøker, og lukkast - eit stykke på veg. Eg meiner: Nysgjerrig journalist med uryddig privatliv som driv si eiga gransking parallellt med politiet si etterforsking er jo noko som me har lest hundre gonger før..
Men bakgrunnshistoria og sjølve tematikken - menneskehandel og prostitusjon + drap - er som alltid opprørande.

Boka er svært fortlest og egentleg ikkje så aller verst tidtrøyte, men er etter min smak og mi meining "for enkel".
Terningkast 3-.

Mannen som jaget sin egen skygge av
David Lagerkrantz

Lydbokforlaget 2017
Speletid 12:53, lånt lydbok biblioteket

Enno ein svensk journalistkrim - men av ein heilt annan kvalitet og kaliber enn den over. Dette er framhaldet av Stieg Larsson sin fantastiske Millenniums-trilogi - og litt mot min vilje (for eg kjenner jo til striden om arven etter Larsson) - vart eg fenga og underholdt av denne boka.

Ein får eit gjensyn med fleire av karakterane frå serien - og Lagercrantz utviklar personane samstundes som han egentleg er tru mot det universet som Stieg Larsson skapte. Det er godt gjort, tykkjer eg. Lagercrantz har rett nok "redusert" Lisbeth Salander til ein bifigur - og han har heller ikkje det same engasjementet som Stieg Larsson hadde for henne.

Sjølv om David Lagercrantz si bok ikkje kan måla seg med Larsson sin trilogi, er ho absolutt leseverdig. I Mannen som jaget sin egen skygge handlar det m.a. om arv og miljø og tvillingforskning, ei sidehistorie som er ganske interessant. Elles er boka drivande og godt samanskrudd, men ho kan oppfattast som litt rotete - i alle fall om ein les ho som lydbok. Anders Ribu gjer forøvrig ein god jobb som opplesar. Terningkast 4+.

Skjult agenda av Emelie Schepp

Gyldendal 2017
377 sider, kjøpt pocket

Tredje del i serien om statsadvokaten Jana Berzelius er også ein svenskekrim etter mitt hjerte. Sjølv om hendingane er tydeleg oppkonstruerte og personane ofte er eindimensjonale (særleg "dei slemme"), så er det ei forteljing med snert og originalitet.

Eg har stor sans for hovudpersonen; den effektive og hardtarbeidande advokaten, elegant i klesvegen, med høge hælar, feiande fram innan pågåande og komplekse saker - men med spesielle eigenskapar og ein heilt spesiell bakgrunn som ho held skjult for omverda. Lesarane får nye drypp frå barne- og ungdomstida hennar bit for bit, bok for bok. Det er ein snedig måte å halda interessa vedlike på.

Emelie Schepp sine bøker anbefalast. Dei er svært spennande og fengande, - men ofte med blodige og brutale innslag. Den fjerde boka i serien (Pappas gutt) kjem ut på norsk i juli. Det vert litt fråtrekk her på grunn av at (ein del av) løysinga er litt for opplagt.
Skjult agenda får terningkast 4.

Opprinnelse av Dan Brown

Bazar 2017
492 sider, lånt papirbok privat

Dette er ein spenningsroman der historie, religion, kunst, kultur, vitenskap og teknologi vert fletta inn på ein "naturleg" måte. Men ein har liksom lest det før. Brown benyttar seg av velkjende og velbrukte triks som han har vore meir heldig med i tidlegare bøker. Det handlar (sjølvsagt) om at nerden Robert Langdon jagar og blir jaga, og (sjølvsagt) har han selskap med ei ung vakker kvinne. Undervegs skal kodar knekkast og ymse hindringar forserast.

Handlinga er hovudsakleg lagt til Spania og ein får besøka både Guggenheim-museet i Bilbao, La Sagrada Familia i Barcelona og mange andre høgkulturelle bygningar og stader.

Eg forventar det storslagne og det nyskapande av ein forfattar som Dan Brown, men dessverre - Opprinnelse er tidvis kjedeleg og lever ikkje opp til forventningane mine. Terningkast 3.

Hennes største frykt av Peter Swanson

Cappelen Damm 2018
318 sider, lånt papirbok biblioteket

Til slutt den boka som overraskande nok vart høgdepunktet i påskelesinga mi. Hennes største frykt er ein psykologisk thriller; bittelitt treg i starten, men vert snart spennande og uhyggeleg - og heilt umuleg å leggja frå seg.

Det handlar om at to personar - ei kvinne busett i London og tremenningen hennar som bur i Boston - har behov for å endra omgivelsar og miljø og som difor bestemmer seg for å bytta bustad for ei tid. Etter kvart får ein vita at dei begge "har ei fortid" - og at "enkelte" er ute etter hevn og oppgjer. Hovudpersonen Kate er både irriterande, interessant og fullstendig uforutsigbar.

Peter Swanson har konstruert ei fantastisk creepy historie. Alt er ikkje like truverdig, men historia er gjennomført og tek tak i lesaren.
Dersom du har eit snev av paranoia, hus- eller mørkeredsel; styr unna denne boka. For alle andre: Løp og les! Terningkast 5. 

Oppsummering mars 2018

Påbyrja i februar, fullført i mars:
Bernard Minier - Hvis helvete var av is - Fransk krim - Kjøpt lydfil
Malin Persson Giolito - Størst av alt - Svensk krim - Lånt papirbok privat

Lest i mars:
Dan Brown - Opprinnelse - Amerikansk spenning - Lånt papirbok privat
Håkan Nesser - Eugen Kallmanns øyne - Svensk krim - Kjøpt lydfil
Frank McCourt - Ja så menn - Irsk-amerikansk erindringsroman - Lånt ebok nb.no
Agatha Christie - Tre blinde mus og andre historier - Krimnoveller - Lånt ebok eBokBib
Peter Swanson - Hennes største frykt - Amerikansk thriller - Lånt papirbok biblioteket
Ninni Schulman - Jenta med snø i håret - Svensk krim - Kjøpt pocket

Påbyrja i mars, fullførast i april:
David Lagercrantz - Mannen som jaget sin egen skygge - Svensk krim - Lånt lydbok biblioteket
Emelie Schepp - Skjult agenda - Svensk krim - Kjøpt pocket
Erika Fatland - Grensen - Norsk dokumentar - Lånt ebok eBokBib

Mars har vore ein ualminneleg travel månad, både på jobb og i fritid - så eg kan nesten ikkje fatta at eg har klart å lesa såpass mange bøker. Men no er det slik at eg brukar bøker og lesing som rekreasjon og avkobling - og når det er ekstra travelt er det naturlegvis viktig å kobla av når ein kan. Dessutan har det vore litt påskefri. Ingen av marsbøkene mine er av norske forfattarar. Det er "mot normalt" for denne lesar.

• 4 papir, 2 lyd, 2 ebøker
• 5 lånt, 3 kjøpt
• 7 krim/spenning, 1 biografisk roman
• 3 svenske, 2 amerikanske, 1 irsk-amerikansk, 1 britisk, 1 fransk
• 3 kvinner, 5 menn



Glimt frå draumepåsken 2018

• "Nye" forfattarar: Minier, Giolito, Schulman

Lesemål - etter fyrste kvartal: 

22/100 bøker totalt
2/8 mursteinar (over 600 s.)
0/25 norske utgitt 2018
3/12 utgitt før 2000
3/10 biografiar
0/15 annan sakprosa
1/6 frå bokhylla
9/40 bokomtalar
6/30 "nye" forfattarar
1/20 Storytel

Eg ligg dårleg an på fleire av delmåla mine, så eg skal prøva å vera meir "bevisst" med omsyn til lesemåla mine framover.

Bokomtale: Eugen Kallmanns øyne av Håkan Nesser

Lydbokforlaget 2018
Speletid: 14:59
Opplesar: Jan Erik Madsen
Kjøpt lydfil

Det er alltid med glede og store forventningar eg byrjar på ei Håkan Nesser-bok; denne forfattaren er nemleg ein av mine favorittar. Eg forventar fyrst og fremst å bli underholdt og å bli overraska; eg forventar melankolsk stemning, elegant språkføring, underfundig humor, interessante karakterar og uventa vendingar. Eg forventar ikkje action og sitrande spenning. Håkan Nesser sine kriminalromanar er som oftast saktegåande og spenninga ligg gjerne på eit meir underliggjande plan.

Håkan Nesser leverer denne gongen også: Eugen Kallmanns øyne vart ei god leseoppleving for meg. Forteljinga er gjennomarbeida, velformulert og original på typisk "nessersk" vis. Boka er frittståande og inngår ikkje i nokon serie.

Mannen det vert vist til i tittelen - Eugen Kallmann - er på sett og vis ein slags hovudperson i boka sjølv om han er fråverande. Kallmann er nemleg død. Han døydde under uklare omstendigheiter nokre månader før handlinga tek til. Året er 1995, og me befinn oss i K - småbyen i Norrland som me kjenner att frå tidlegare Nesser-romanar.

Fleire ulike personar har forteljarstemmene i boka, - nokre av dei har ei viss tilknytning til ungdomsskulelæraren Eugen Kallmann: kollegaen Igor, rådgjevaren Ludmilla, skuleeleven Andrea, samt Leon Berger, mannen som overtok jobben og kontoret til Kallmann. Alle desse fire er, kvar på sin måte, opptatt av Kallmann sitt (gåtefulle) liv og (mystiske) død. Han må ha vore ein person med mange sider og kvalitetar og det vert framheva at han var ein svært populær lærar som brukte uortodokse undervisningsmetodar. Men elles - kven var Kallmann - egentleg? Kvifor skifta han namn? Kvifor skjulte han bakgrunnen sin? Er dagboknotatane hans røyndom eller fantasi? Døydde han i ei ulykke eller vart han drept? Kven har i såfall motiv for å ta populære Kallmann av dage?

"Amatøretterforskarane" finn, kvar for seg og gruppevis, gradvis fram til Kallmann sine hemmelegheiter - men dei opplever på same tid at enkelte hendingar vert meir uklare. Samstundes skjer det urovekkande ting på skulen i K. Det handlar om rasisme og nynazisme, demonstrasjonar og motdemonstrasjonar, frykt og uro. Og uroa eskalerer.

Historia vert fortalt på ein langsam og snirklete måte. Det kjem stadig små detaljar som gjer det enkelt å sjå for seg kva som skjer, både i "notid" og fortid. Ein vert godt kjend med personane og familiane deira og for enkelte vert livet snudd på hovudet.

Eugen Kallmanns øyne er ingen tradisjonell kriminalroman. Ein bør kanskje heller kalla boka ein roman - som rett nok inneheld eit par mord eller tre. Nesser er ein god forteljar, og på ein særeigen måte får han fram sider ved samfunnet og enkeltmenneske som er til ettertanke for oss alle. Det handlar om store og grunnleggjande forhold og det handlar om personlege forhold som er viktig for at livet skal verta meiningsfullt. Lesaren får kjennskap til det som skjer frå fleire ulike synsvinklar. På den måten vert det skapt eit fullstendig bilete av det som hender og har hendt. Men det viser seg at sakene er uhyre kompliserte og at det skal gå lang tid før det heile får ei oppklaring.

Språkleg sett er boka stemningsfull, melankolsk, elegant og vittig. Håkan Nesser har eit gjennomført og eige språkleg uttrykk som kjem godt fram i denne boka. Ein finn humor og ironi, men også djupt alvor. Boka er lang til å vera av Nesser og er ein smule omstendeleg - eller kanskje grundig er eit meir dekkande ord. Lesaren får i alle fall utfyllande og logiske svar på det som må ha dukka opp av spørsmål og uklarheiter i løpet av lesinga. Om noko skal pirkast på er det at forteljarstemmene er litt for like. Det kan oppfattast som merkeleg at fleire såpass ulike personar skal uttrykka seg på nesten same måte. Men dette er altså småpirk som ikkje forringar leseopplevinga.

Lydboka vert lest av Jan Erik Madsen; ei ny stemme for meg. Han viste seg å vera både dyktig og behageleg å høyra på. Han les litt sakte, men det er etter mitt syn heilt riktig når det gjeld denne boka. Dette er ei bok som ein ikkje bør rasa gjennom.

Andre bloggmeiningar: Leffes lab, Lottens bokblogg, Johannas deckarhörna

Eg avsluttar denne omtalen med å sitera anmeldaren i Aftonbladet som skreiv dette: "Eugen Kallmans ögon är ett slags credo om att människan sannerligen är ett mysterium, ett statement om att vi alla på ett sätt lever i en häpnadsväckande gåta. Det är vackert, inte alls okomplicerat. Det är däremot välformulerat, njutbart. Att läsa Nesser är som att ro på ett mycket stilla vatten och djupt under ytan ana en annan värld, närvarande och fjärran på en och samma gång."

Kort om: Hvis helvete var av is av Bernard Minier

Lydbokforlaget 2017
Speletid 21:05
Opplesar Yngve Berven
Kjøpt lydfil

Denne våren er Bernard Minier aktuell med En sang for druknede sjeler, og eg fann då ut at det var på tide å lesa fjorårets Hvis helvete var av is. Eg har lagt merke til at boka har fått gode kritikkar og hadde difor ganske høge forventningar til denne. Dei vart berre delvis innfridde.

Boka startar med ein pangopning, men vert etter kvart svært langsam og omstendeleg - og dessutan ein smule forvirrande og irriterande. Det var også vanskeleg å ta til seg den stemninga som forfattaren har lagt opp til. La meg her leggja til at eg ikkje hadde erfaring med Minier og forfattaren sin skrivestil frå før.

Handlinga er lagt til ein avsidesliggjande stad i dei franske Pyrineene og forfattaren gjentek i det uendelege kor dystert, kaldt og uhyggeleg dette landskapet er. Historia startar med at det vert funne ein hovudlaus daud hest, plassert og dandert på ein særs oppsiktsvekkjande måte. Eigar av hesten er ein velståande forretningsmann og politiet spekulerer i om drapet på hesten er ein personleg hevnaksjon. Men så finn dei DNA'et til ein seriemordar på åstaden. Problemet er at denne personen sit innesperra i ein høgsikkerheits psykiatrisk institusjon - og det heile er fullstendig uforklarleg og mystisk. Inn kjem så "vår mann" kriminalførstebetjent Martin Servaz for å bistå det lokale politiet og gendarmeriet. Snart skjer det eit nytt spektakulært drap - denne gongen på eit menneske - og det synest openbart at det har samanheng med hestedrapet. Alt har dessutan ei viss tilknyting til nokre tragiske hendingar som fann stad i området for fleire år tilbake.

Mange ting skjer på ein gong, og det er slett ikkje enkelt å halda oversikt over hendingar, stader, motiv, personar og synsvinklar. For som sagt; det er ufatteleg omstendeleg - lydboka varer i 21 timar og papirutgåva er på heile 632 sider. Eg tykkjer boka er "overbefolka" og inneheld stadig nye unødvendige vinklingar. Det eg reagerer mest på er alle dei flate personskildringane og dei svulstige og gjentekne miljøskildringane. Men det er rart med det; etter kvart som ein les (lyttar) og historia "går seg til", legg ein ikkje så godt merke til det som irriterer lenger.

Hvis helvete var av is er slett ikkje uinteressant og uspennande og sett i ettertid vart det ei relativt brukbar leseoppleving. Det er muleg at eg hadde likt boka betre om eg hadde lest ho sjølv, dvs. i papir- eller ebokformat. Yngve Berven les lydboka greit og tydeleg, men eg vart fyrst og fremst letta då eg endeleg var ferdig. Eg fekk aldri god nok "kjemi" med boka og kjem neppe til å lesa oppfølgjaren.

Andre bokbloggarar har ei meir positiv oppfatning av denne boka:
Tine sin blogg, ebokhylla mi, Heartart, Artemisias verden, Bjørnebok

Vinterlesing del 2: Svensk krim

Det er på tide å skriva ein rask samleomtale av nokre bøker eg har lest i det siste - før dei havnar i gløymeboka. Alle tre kan karakteriserast som svensk kvalitetskrim. Eg legg merke til at alle omslagsbileta er av eit delvis skyggelagt kvinneansikt. Er det tilfeldig eller er det ein trend?

Top dogg av Jens Lapidus

Cappelen Damm 2017
456 sider, papirbok lånt på biblioteket

Framhald av VIP-rommet og Sthlm delete og den tredje og avsluttande(?) boka om Emilie og Teddy.

Dette er verkeleg kvalitet og originalitet. Lapidus sine bøker er truverdige, ekte og velskrivne. Forfattaren har faktisk skapt sitt eige språklege uttrykk. Skikkeleg nordic noir; samfunnsaktuelt, røft, tøft og urbant. Handlingsrikt, ordrikt og perspektivrikt og med to hovudpersonar som ein etter kvart vert godt kjende med. Top dogg har nerve, driv og spenning heilt til siste slutt.

Advokaten Emilie og eks-kriminelle Teddy er eit høgst umake par, men dei har funne kvarandre - og denne gongen på enno fleire plan.

Top dogg kan lesast som ein frittståande roman, men for å få fullt utbytte av serien bør dei føregåande lesast fyrst. Terningkast 5.

Sensommer av Anders de la Motte

Aschehoug 2018
397 sider, papirbok lånt privat

Dette er ein stemningsfull psykologisk thriller som handlar om ein familie som vart heilt øydelagd då ein liten gut forsvann for fleire år sidan. Hovudpersonen Veronica er storesystera til guten som vart vekke og me møter ho att som vaksen - etter at ho har utdanna seg til psykolog og terapeut. Det viser seg at ho sjølv har problem og utfordringar, og dette utviklar seg vidare når ho møter ein person som truleg har opplysningar om den forsvunne veslebroren.

MemoRandom og UltiMatum, de la Motte sine to tidlegare kriminalromanar, er tempo- og actionfylte. Sensommer er heilt annleis. Denne er langsam og har eit meir avgrensa persongalleri - men er vel så god som dei fyrstnemnde. Det vert skifta greit og forståeleg mellom to ulike tidsplan, og det er ei ganske så spennande forteljing. Dessverre flatar historia noko ut mot slutten. Terningkast 4.

Størst av alt av Malin Persson Giolito

Cappelen Damm 2017
446 sider, papirbok lånt privat

Brukbart fengslande, gode skildringar og eit svært aktuelt tema. Det handlar om skuleskyting og om den sikta 17 år gamle Maja si tid i varetektsfengsel og i rettssalen, samt om det som førte til at ho havna i ein slik situasjon.

Hovudspørsmålet i rettsaka og i boka er; Handla Maja med overlegg då ho skaut besteveninna si og kjærasten sin? Var det planlagt? Er Maja skuldig i det ho er tiltalt for - eller handla ho i nødverge?

Boka fortel om eit overklasse- og ungdomsmiljø der alle mulege grenser vert sprengt. Historia vert kun fortalt ut frå Maja sin synsvinkel. Måten ho uttrykker seg på er kynisk - og truverdig. Gradvis vert biletet klårare for lesaren, men ein vert halden i uvissa heilt til det siste.

Størst av alt er mellom dei nominerte til Gullkulen 2018. For meg vart det ei bra leseoppleving, men eg hadde nok litt for høge forventningar og kan difor ikkje gå høgre enn Terningkast 4+.

Oppsummering februar 2018

Påbyrja i januar, fullført i februar:
Gert Nygårdshaug - Afrodites basseng - Norsk roman - Kjøpt pocket (OTS)
Roar Sørensen - Mørkets blod - Norsk krim - Kjøpt ebok

Lest i februar:
Jonas Bonnier - Helikopterranet - Svensk dokumentarkrim - Lånt lydbok biblioteket
Graeme Macrae Burnet - Med blodig forsett - Britisk historisk krim - eBokBib
Bernt Roughtvedt - Saken mot Abelone - Norsk historisk/dokumentarisk biografi - Storytel
Jens Lapidus - Top Dogg - Svensk krim - Lånt papirbok biblioteket
Anders de la Motte - Sensommer - Svensk krim - Lånt papirbok privat

Påbyrja i februar, fullførast i mars:
Bernard Minier - Hvis helvete var av is - Fransk krim - Kjøpt lydfil
Malin Persson Giolito - Størst av alt - Svensk krim - Lånt papirbok privat

• 3 papir, 2 lyd, 2 ebøker
• 4 lånt, 2 kjøpt, 1 abonnement
• 5 krim/thriller, 1 roman, 1 bio/dok
• 3 norske, 3 svenske, 1 britisk
• 0 kvinner, 7 menn
• "Nye" forfattarar: Bonnier, Burnet

Ein heilt grei lesemånad prega av lystlesing. Ikkje så mange bøker, noko som skuldast at eg har vore opptatt med andre ting. Er mest nøgd med at eg har gjennomført leseutfordringane biolesesirkel og bokhyllelesing.
Februar betyr Mammutsal for mange bokelskarar, men sjølv har eg ikkje eingong vurdert å kjøpa noko. Eg brukar verken tid eller pengar på denne kampanjen.

Elles noterer eg meg at eg bør passa på å lesa bøker av kvinnelege forfattarar i mars..

Langlesing:
Eg har gitt opp Sapiens - En innføring i menneskehetens historie - israelske Yuval Noah Harari si suksessbok som eg byrja på i november i fjor. Eg har lest vel halvparten av dei 440 sidene, men når boka no forsvant frå eBokBib for fjerde gong - så innser eg at ho ikkje har fenga meg nok. Neste langlesingsprosjekt framover vert Grensen av Erika Fatland. Den er så langt (50 sider lest) veldig veldig bra.

Det går mykje i svensk krim for tida

Lesemål - så langt i år:

14/100 bøker totalt
1/8 mursteinar (over 600 s.)
0/25 norske utgitt 2018
1/12 utgitt før 2000
2/10 biografiar
0/15 annan sakprosa
1/6 frå bokhylla
7/40 bokomtalar
3/30 "nye" forfattarar
1/20 Storytel