25. november 2024

Haustlesing: Norsk krim 2024

Som vanleg er eg bakpå når det gjeld omtalar, så her kjem eit skippertakinnlegg. 

Som eit eksperiment, og for å vera effektiv, har eg for fyrste gong (i bloggsamanheng) teke i bruk kunstig intelligens. Eg har naturlegvis kvalitetssikra og bearbeida innhaldet slik at eg kan stå for det som står skrive, men det er kanskje blitt litt annleis enn om eg ikkje hadde brukt KI.
Reaksjonar/kommentarar nokon?


Den ingen ser av Terje Bjøranger
Cappelen Damm 2024
379 sider
Lånt ebok BookBites

Forfattaren tek opp fleire aktuelle og vanskelege tema i denne boka. Stikkord er tvangsekteskap, æreskriminalitet og gjengkriminalitet, og me møter fleire uskuldige menneske som vert utsette for grove truslar og vald.

"Dei som ikkje blir sett" er to jenter som lir under det som kan kallast æreskultur. Bjøranger har sjølv jobba med temaet i fleire år, så handlinga framstår som truverdig og realistisk. 

Bok nummer 5 i serien om Charlie Robertsen er ein viktig og engasjerande roman som tek opp alvorlege tema. Historia er sterk og fascinerande og gir eit truverdig bilete av eit aktuelt samfunnsproblem.
Terningkast 5.


Blind hevn av Bjørn Bakken
Lind & co 2024
Speletid 7:14
Lånt lydbok BookBites

Bjørn Bakken, for oss bokbloggarar kanskje mest kjent som bokbloggkollega Bjørnebok, er ute med si tredje bok i Sørlandskrim-serien. Bloggen hans blir ikkje lenger oppdatert noko særleg, og sjølv om det er litt trist, så kan ein forstå det. No er det nok skriving av eigen krimserie som gjeld, og ikkje andre sine bøker.

Det er ein fordel å lesa bøkene i rett rekkefølge, men elles blir tidlegare hendingar forklart og repetert i starten av Blind hevn. Som dei to føregåande er dette ei ganske spennande og underhaldande bok, med bra framdrift og eit stødig språk. 

Lydbøkene i serien er blitt veldig populære - og det forstår eg godt. Ivar Nergaard si innlesing tilfører leseopplevinga noko ekstra - og gjer at eg legg til eit plussteikn:
Terningkast 4+.


Det blinde vitnet av Jørgen Brekke
Gyldendal 2024
302 sider
Lånt ebok BookBites

Nestenpensjonist Odd Singsaker er tilbake - med ei siste sak? Dette er bok nummer 8 i serien, men ho kan fint lesast som ei frittståande bok. Eg har lese og likt alle dei føregåande og hadde difor høge forventningar - som i stor grad vart innfridde. 

Historia startar med ei uvanleg hending: ei blind kvinne hevdar å ha sett (!) eit drap i naboleilegheita si. Kort tid etter vert den blinde kvinna funnen død. Dermed vert ei komplisert etterforsking sett i gang. 
Kan svaret ligga i fortida til kvinna? Kva har ho gjort, kvar har ho vore, kven har ho kjent? Dette får lesaren vita litt om undervegs via nokre dagboknotatar. 

Boka er ikkje så lang, men etter mi meining kunne deler av handlinga vore utkutta. Eg tykkjer t.d. at det er forstyrrande og irrelevant å lesa om bruk av tarotkort. Når forfattaren skal gjera det ekstra mystisk reagerer eg visst stikk motsett av det som truleg har vore føremålet. 
Terningkast 4.


I begynnelsen var mørket av Karin Fossum
Cappelen Damm 2024
285 sider
Lånt papirbok privat

Som alltid skriv Karin Fossum drivande godt, og som alltid er karakterane hennar heilt unike. Dette er fjerde bok i Eddie Feber-serien.

Tittelen gir bibelske assosiasjonar, og omslagsbiletet får ein til å tenkja på Hamlet - utan at eg kan sjå at det har relevans til handlinga i boka. 

Det er ingen tradisjonell krim og det handlar lite om vanleg politietterforsking. Men her skjer fleire brutale drap, og det handlar mykje om psykologi og vitneåtferd - og aller mest handlar det om kva utanforskap og einsemd kan føra til.

I begynnelsen var mørket er ei bra bok, men Fossum har vore betre før. Så dermed "berre": Terningkast 4+.

Svikere av Espen Skjerven
Liv forlag 2024
325 sider
Lånt ebok BookBites

Dette er fjerde bok i serien om Tom Greyston, sjølv har eg kun lese den tredje (Kleptokratiet) tidlegare. Det er kanskje årsaka til at eg ikkje er fullt så begeistra for boka som "alle" andre

Ikkje for det; det er ei velskriven og velkomponert bok, men for meg vart karakterane, også hovudpersonane, uklare og vage. Eg er ikkje blitt kjent med dei og forstår ikkje kva dei tenkjer og kvifor dei reagerer som dei gjer.
Til tider er det også noko overforklarande.

Plottet er originalt og innleiinga "passe ekkel". Stikkord for handlinga elles er likskjendingar, korrupsjon, konspirasjonsteoriar, miljøkriminalitet og miljøekstremisme. 
Terningkast 4.


Stille som snø av Ørjan N. Karlsson
Gyldendal 2024
Speletid
Lånt lydbok BookBites

I den tredje boka i Jakob Weber-serien er handlinga lagt til Bodø og Lofoten, og forfattaren skildrar natur og omgjevnader på ein bra måte.
Det er ei trist og opprørande historie som blir fortalt, og det vert elles teke opp ulike aktuelle tema. 
Etterforskarane sine privatliv tek litt stor plass i handlinga, men utan at det går noko særleg ut over framdrifta. Weber sjølv er ein sympatisk protagonist som har nokre utfordringar og som slit med å strekka til på ulike område. 

Også denne boka har tendensar til overforklaringar, og eg oppfattar forteljarmåten som omstendeleg. Men etter ei noko saktegåande midtparti aukar spenninga og tempoet mot slutten.
Terningkast 4.


Messe for en morder av Gard Sveen
Cappelen Damm 2024
383 sider
Lånt ebok BookBites

Andre bok i serien om politietterforskarane Ulf Sommer og Agnete Ness handlar om to saker som alt frå start av (truleg) har ein samanheng. Det handlar om ein farleg fange som har rømt og om eit forsvunne barn. Barnet er fangen si dotter. 

Sakene er skikkeleg utfordrande og med stigande spenning får lesaren følgja dei ulike etterforskingsstega og sjå korleis det utviklar seg. Det er sjølvsagt lagt ut både spor og villspor og dei ulike vitna er ofte upålitelege og/eller løgnaktige. 

Boka er ein type puslespelkrim som er både velskriven og velplotta, og for denne lesar framstår innhaldet som ganske realistisk. 
Terningkast 4+.

- - - - - - - - - - - - - -

Fleire omtalar av årets norske krimbøker (mine terningkast i parentes)

12. november 2024

Dikt og slikt: Kulturuke

Forunderleg nok har diktet nedanfor funne sin sjølvsagde plass i norsk litteraturhistorie - og framleis vert folk fascinerte av det. 

Eg likar ironiske og rare dikt - og dette er vel noko av det raraste som er laga nokon gong. Sjølv ser eg på det som ein leik med ord og bokstavar, ein form for anagramleik. 
Eg har óg sett at enkelte har prøvd å analysera og tolka det. Vel, dei om det. Eg tenkjer at enkelte gonger kan ein ikkje ta ting så seriøst.

Diktet er frå samlinga Kykelipi (1969). 

Kulturuke 
ulturkuke
tulkuruke
ultkuruke
ukturulke
tlukuruke
ukturkule
urtukulke
turlukuke
kulrukute
ultrukuke
kuleturuk
rulekukur
tulekukur
luretukuk
kukutelur
ruktukule
lurekuktu
luekuktur
kuktulure
rukletuku
tuklekuru
urukekult
kuruketul

3. november 2024

Oppsummering oktober 24

Påbyrja i september, fullført i oktober:
Tore Skeie - Alv Erlingsson. Fortellingen om en adelsmanns undergang - Norsk historisk/biografisk dokumentar - Lydbok Storytel
Jussi Adler-Olsen - Sju m2 med lås (Avdeling Q #10) - Dansk krim - Lånt papirbok privat

Lese i oktober:
Anders Roslund - Stol på meg (Ewert Grens #11, Piet Hoffman #6) - Svensk krim - Lyd Storytel
Cara Hunter - Den som hvisker lyver (Adam Fawley #6) - Britisk krim - Lånt ebok BookBites
Karin Fossum - I begynnelsen var mørket (Eddie Feber #4) - Norsk krim - Lånt papirbok privat
Kim Faber og Janni Pedersen - Løgner (Martin Juncker #5) - Dansk krim - Lånt lydbok BookBites
Espen Skjerven - Svikere (Tom Greyston #4) - Norsk krim - Lånt ebok BookBites
Jan Guillou - Veien til Jerusalem (Arn Magnusson #1) - Svensk historisk roman - Lyd Storytel

Påbyrja i oktober, fullførast i november:
Abid Raja - Vår ære og vår frykt - Debatt/personleg beretning - Lånt papirbok privat
Ørjan N. Karlsson - Stille som snø (Jakob Weber #3) - Norsk krim - Lånt lydbok BookBites


4 lyd, 2 papir, 2 ebøker
5 lånt, 3 abonnement
6 krim, 1 historisk roman, 1 dokumentar/biografi
3 norske, 2 danske, 2 svenske, 1 britisk
Nye forfattarar: Ingen

Oktober vart ein bra lesemånad. Talet på bøker er som normalt og eg held meg "innafor skjema". Det vil sei at eg truleg kjem til å lesa omlag 100 bøker også dette året.

Inspirert av ein del middelalderlesing, har eg starta på eit nytt gjenlesingsprosjekt; Jan Guillou sin trilogi om Arn Magnusson. Det er alltid spennande korleis (og om) bøker som eg ein gong var veldig begeistra for, vert oppfatta/opplevd etter ein del tid. 
Veien til Jerusalem vart på nytt ei god leseoppleving, men eg har ei kjensle av at ho kunne vore betre. For det vart faktisk litt nedtur med Arn, i alle fall med denne fyrste boka. Forrige gong eg las ho (vel 20 år sidan) vart eg veldig betatt av personane og deira liv og opplevingar. Denne gongen er eg nok meir interessert i det historiske bakteppet. 

Alle krimbøkene eg las i oktober kan anbefalast. Tanken er å få laga til ein samleomtale med det fyrste.