Takk, Henning Mankell

Den svenske forfattaren Henning Mankell er død. For ei tid tilbake vart det kjent at han var alvorleg kreftsjuk, og i går vart det meldt at forfattaren har somna stille inn, 67 år gammal. Eit formidabelt forfattarskap er sluttført og eit usedvanleg engasjert hjarte har slutta å slå.

For dei fleste er Henning Mankell best kjend for serien om Kurt Wallander i Ystad. Alle dei 11 bøkene (12 bøker om ein tek med Før frosten, der Linda Wallander er hovudperson) vart bestseljarar og det er blitt laga opptil fleire filmar og TV-seriar av dei.

I tillegg skreiv han mange andre skjønnlitterære verk, og fleire av desse har handling frå Afrika og/eller har tema frå og om det afrikanske kontinentet. Mankell var busett i Mosambik i mange år, og her engasjerte han seg sterkt i kampen mot fattigdom og analfabetisme. Mankell var ein forfattar med tanke for dei svake i samfunnet.

Foto: Gyldendal.no

Det er eit paradoks at når ein forfattar døyr, vert dei meir populære enn nokon gong før. Bøkene til Henning Mankell kjem sikkert også til å få eit oppsving. Og sjølv om det er trist at forfattaren er død, tykkjer eg at det er gledeleg at bøkene hans kjem til å bli oppdaga (og gjenoppdaga) i tida framover, for han var ein svært dyktig forfattar. Ei ny bok, med tittelen Kvikksand, er nyleg blitt oversatt og kjem ut på norsk til neste år. Etter det eg har forstått er boka delvis sjølvbiografisk og omhandlar m.a. tankar rundt eigen kreftsjukdom og døden.

Sjølv har eg romanen Daisy Sisters frå 1982 ståande ulest i hylla - og det har eg tenkt å gjera noko med snart. I tillegg har eg lyst til å lesa alle Wallander-bøkene på nytt, i rett rekkefølge.

Sist lest og den einaste eg har omtalt her på bloggen av Mankell sine bøker er Hånden frå 2013. Dei Mankellbøkene som har gjort sterkast inntrykk på meg er Den hvite løvinnen (Wallander #3) samt dei frittståande romanane Kineseren (2008) og Danselærerens tilbakekomst. Sistnemnde er frå 2001 og var den fyrste Mankell-boka eg las. Sidan den tid har eg lest rundt 25 av dei omlag 40 romanane som han skreiv. Eg har likt dei fleste svært godt.

Finnes det noe mer skremmende [..] enn mennesker som vet at de snart skal dø? Tiden er utmålt, det finnes ingen fluktveier, bare loddet som senker seg, døden som gjør seg parat.

          (Sitat frå Kineseren) 

Henning Mankell sine bøker er oversatt til over 40 språk og selde i over 40 millionar eksemplar. Det betyr at Mankell var ein av dei største og mest populære forfattarane i Norden. Han har også vore føredøme og inspirasjonskjelde for mange andre nordiske kriminalforfattarar.

Takk for alle gode lesestunder, Henning Mankell.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Red. 8.10.: 
Staalesen, Nesbø, Egeland og Lindell hyllar Henning Mankell (Fedrelandsvennen)
Det same gjer Lier Horst, Faldbakken, Fossum og Holt (Dagbladet)
Jon Michelet sine minneord (Aftenposten)
Aslak Nore sine favorittar (Aftenposten)
Håkan Nesser om Henning Mankell (Sveriges radio)
Jan Guillou sine minneord (Aftonbladet)