Bokhyllelesing: Hvem var Jason Bourne? av Robert Ludlum

Cappelen Damm 2009
576 sider
Kjøpt pocketbok + lydbok Storytel

Tema for bokhyllelesinga i mai var adaptasjon eller sagt på ein annan måte; "les boka bak filmen". Eg har lest Hvem var Jason Bourne? (The Bourne identity) - ei bok som kom ut fyrste gong i 1980 og som seinare vart TV-film i 1988 (med Richard Chamberlain i tittelrolla) og kinofilm i 2002 (med Matt Damon). Sistnemnde film vart ein suksess, så det har blitt ein heil filmserie ut av bokserien.

Robert Ludlum (1927 - 2001) skreiv tre bøker om Jason Bourne. Ein annan forfattar, Eric Van Lustbader, har halde fram med serien etter at Ludlum døydde, slik at det no finst åtte bøker i alt. Denne boka plukka eg tilfeldigvis med meg for lenge sidan, og ho har berre lege der, ulest. For å komma i gang brukte eg lydbok (Storytel), men så fann eg ikkje heilt ut av det med opplesaren heller - så eg har for det meste brukt papirboka.

Sjølv om eg tykte at Hvem var Jason Bourne var ein ganske underhaldande spenningsroman, kjem eg neppe til å lesa fleire av bøkene i serien. Eg vart ganske "mett" av heile fyren, av utfordringane hans og av at stadig nye kompliserte element vart lagt inn i forteljinga.

Ludlum handterer hendingar, bihistoriar og trådar på ein stødig måte, men eg tykkjer at personskildringane er ganske håplause og at kvinnesynet er utdatert. Sjølv om bøker egentleg ikkje går ut på dato, er det ganske merkbart at verdssamfunnet har endra seg sidan 1980. Det gjeld særleg teknologi og kommunikasjonsmåtar, men også menneskesyn og ideologiar. Tidsbileta er likevel interessante; dette var ei tid der ein kunne kalla ein mørkhuda person for neger og der ein stoppa ved telefonkioskar for å ringja til fasttelefonar. I dag er det snålt at det var slik.

Filmen frå 2002 har modernisert Jason Bourne sine omgjevnader. I filmen har Bourne erfaring som soldat i Afghanistan, i boka er han Vietnam-veteran. Filmen er annleis og er mykje enklare enn boka og er meir prega av tempo og action. Eg vil difor påstå at boka er betre enn filmen, men eg ser jo at filmen også har ein viss underhaldningsverdi. Dessutan skal ein sjølvsagt ta omsyn til at bok og film er to heilt ulike medium. Eg gir boka terningkast 4 minus og filmen terningkast 3 pluss.

Det hender at eg får spørsmål om eg har sett ein eller annan film. "Nei, men eg har lest boka", svarar eg ofte. Eg vil gjerne skapa mine eigne bilete og scener inne i mitt eige hovud heller enn å sjå dei på eit filmlerret.

Meir om filmen

Meir om boka