Vårlesing: Svensk seriekrim

Korte omtalar og vurderingar av svenske krimbøker lese og lytta til i det siste.

Dyphavn av Tove Alsterdal

Gyldendal 2024
346 sider
Lånt papirbok biblioteket

Tredje bok om Eira Sjödin, framhald av Rotvelte og Synkehull. 

Når me møter politikvinna Eira i denne (avsluttande?) boka er ho gravid - og ho er dermed friteken frå dei tyngste oppgåvene. I staden får ho ansvar for ei kald sak; nokre likrestar som er funne i elva. Det skal visa seg at dette likevel blir ei tung sak for henne, både fysisk og psykisk. 

Alsterdal skriv som alltid godt, og ho flettar inn ein heil del interessant historisk kunnskap. I saka som Eira etterforskar finst det koblingar både til Ådalskonflikten i 1931 og til ulike politiske konfliktar på 1960-talet. Ikkje overraskande er det også koblingar til Eira si eiga familiehistorie. Det dukkar elles opp mange interessante karakterar i handlinga. Avslutninga er fin og avklarande.

Dersom du likar langsam og stemningsfull bygdekrim er denne trilogien midt i blinken.
Sjølv konkluderer eg med eit terningkast 4+.

Skygger av Sara Strömberg

Kagge 2023
Speletid 10:48
Lånt lydbok BookBites

Meir svensk bygdekrim - og til ei bok og ein forfattar som vart tildelt Deckarakademins pris for beste svenske debut 2021. 

Handlinga er lagt til Åre - Storlien-traktene, det vil sei på norskegrensa. Hovudperson er Vera Bergström, ein litt uvanleg krimhelt som eg fekk litt sans for sidan ho er så utypisk. Vera er 50+, skilt, barnlaus, deprimert og slit med overgangsplager. Ho har blitt oppsagt frå jobben som redaktør i ei lokalavis og når handlinga tek til jobbar ho som skuleassistent. 

Når ei kvinne vert funnen død under mystiske omstendigheiter får Vera i oppdrag å skriva ein reportasje om korleis det mulege drapet pregar bygda. Politiet virkar å vera uinteresserte/inkompetente medan Vera vert meir og meir engasjert.

Historia er grei, karakterane truverdige og skildringane gode, men boka er langsam og med dårleg framdrift. 
Eg gir terningkast 4-, og då er eg snill.

Den andre søsteren av Peter Mohlin og Peter Nyström

Kagge 2022
Speletid 10:42
Lydbok Storytel

Andre bok i serien om John Adderley. Ein heilt annan type krim enn dei to over, her er det god framdrift og det er urbant og hektisk. 

Sjølve krimgåta handlar om to søstre som driv ei dating-nettside saman. Den eine søstera er veldig vakker og den andre er grusomt vansira i ansiktet. Så blir den vakre drept og den ikkje-vakre trur ho veit kven som gjorde det - og kvifor.

Hovudperson og etterforskar Adderley er tidlegare FBI-agent og lever no i Karlstad med ny identitet. I den fyrste boka Det siste livet fekk me vita ein del om bakgrunnen hans og i denne boka blir me ytterlegare kjend med han. I desperasjon og av omsyn til sin eigen tryggleik byrjar han å manipulera bevis og vitner i den pågåande saka. Heilt usannsynleg at noko slikt kan skje sjølvsagt, men det gir boka ein ekstra spenningsdimensjon.

Handlinga elles er heller ikkje særleg realistisk, men historia heng godt saman og karakterane er interessante.
Terningkast 4.

(Når ein ser på omslaget ser det ut som om også denne boka har fått pris. Det stemmer ikkje, men forfattarparet var nominerte for beste svenske debut i 2020 med forrige bok.)

----- ----- ----- ----- ----- ----- 

Så over til ein svensk krimforfattar som har gått under radaren for meg. Mikael Ressem er uvanleg produktiv og har gitt ut fleire krimseriar - men eg hadde faktisk aldri høyrt om han før ei av bøkene hans tilfeldigvis dukka opp som forslag i Storytel-appen.

Eg har no prøvd meg på to av seriane, men det er kun den eine eg kjem til å lesa meir av.

Levende død av Mikael Ressem

Lind & Co 2021
Speletid 10:23
Lydbok Storytel

Fyrste bok i ein serie som faktisk består av heile 18 bøker, av dei er i alle fall fem utkomne på norsk. Fyrste bok er langt frå perfekt, men er likevel ein lovande start for ein bokserie. Protagonisten har eit uvanleg yrke i krimromansamanheng; Erik Sandström er nemleg ambulansearbeidar. Men han har noko anna som går igjen blant krimheltar; eit alvorleg rusproblem.

Handlinga er lagt til Gävle ved midtsommar. I eit rutineoppdrag fraktar Erik og kollegaen hans ei ung kvinne til sjukehus. Pga. stikksår i armen reknar ein med at ho har teke overdose, og ho døyr etter nokre dagar. For politiet er saka opplagt, men Erik og politikompisen Patrik meiner det er noko som slett ikkje stemmer. 

Enkelte gjentakingar, noko overforklarande stil og overdose med medisinske ord og uttrykk trekker ned heilskapsinntrykket, så eg konkluderer med terningkast 4-.

Til slutt nokre få ord om dei to fyrste bøkene i SNG-serien.

Kodenavn Styx og Kodenavn Hades av Mikael Ressem
Lind & Co 2024
Lånt lydbøker BookBites

Kodenavn Styx startar friskt og eg vart raskt engasjert. Det handlar om ei akuttmedisinsk utrykningseining som jobbar opp mot etterretningstenesta i samband med at det er motteke ein terrortrussel. Dette er skikkeleg action, høgt tempo og bra underhaldning. Tenkte eg. Og så spennande at handlinga er lagt til Noreg! Trudde eg.  

Men det viser seg at desse bøkene ikkje berre er oversette til norsk. Faktisk er heile handlinga flytta over grensa og namn på både stader og folk er "fornorska". Eg oppdaga/forsto ikkje dette før eg var i gang med bok 2. Men etter å ha søkt litt på nettet fann eg då ut at Västerås var blitt til Stavanger, KG Segerstedt var blitt til KG Solbakken og Sjukvårdens nationella insatsgrupp (SNG) var blitt til Akuttmedisinsk utrykningsenhet (AMU).

Det er fullstendig unødvendig, irriterande og tullete å "oversetta" på ein slik måte. Eg skjønnar ikkje kva motiv forlag og oversettar Monika Yndestad har hatt for å gjera det. 

Dei norske utgåvene av Kodenavn Styx (terningkast 3) og Kodenavn Hades (terningkast 2) kan ikkje anbefalast. 

Takk, Mr Sansom

Foto henta frå forfattaren si Facebookside

Den britiske forfattaren C.J. Sansom er død, 71 år gammal. Det er veldig trist at forfattaren av den populære og kritikarroste Shardlake-serien har gått bort. Tilfeldigvis døydde forfattaren berre eit par dagar før premieren på TV-serien basert på den fyrste boka Oppløsning. 

Christopher John Sansom vart fødd i 1952 i Edinburgh. Han utdanna seg til jurist og tok sidan også doktorgrad i historie. I debutromanen Oppløsning (Dissolution) kombinerte han begge fagfelta sine og tok lesarane inn i tudor-England i ein spennande og gripande roman om kloster, forræderi og død. Etter kvart vart det sju omfangsrike bøker om Shardlake. 

Eg er vanlegvis ikkje så begeistra for filmar/seriar basert på bøker eg har lese, men ut frå det eg har sett av ulike klipp ser det ut til at serieskaparane har fått fram den same stemninga som bøkene byr på - og at skodespelaren Arthur Hughes er ein truverdig Matthew Shardlake.

(Kan legga til at Sean Bean neppe er ein like truverdig Thomas Cromwell, men det er sikkert ein smakssak - og eg er dessutan påverka av Hillary Mantels versjon av Cromwell gjennom Wolf Hall-bøkene Ulvetid, Falkejakt og Speilet og lyset)

Sjå trailer her:

Mange nye vil no møta Shardlake, Barak og dei andre for fyrste gong gjennom TV-serien, og i samband med det vil eg anbefala bøkene på det varmaste. I alle fall om du er interessert i historie generelt og tudortida spesielt. Dette var ei politisk og ideologisk brytningstid med sterke religiøse og maktpolitske krefter - og motkrefter. Sansom fortel, levande og frå ulike miljø, korleis livet i ei slik kaotisk og dramatisk tid kunne utarta seg. Eg er imponert over måten han klarte å veva mystikk og spenning inn i dei komplekse historiske forteljingane sine. Språk, oppbygging, miljøskildringar, personskildringar, historiske detaljar, intrigar - alt dette er veldig bra og gjer bøkene til ekstra gode leseopplevingar.

Takk for bøkene, Mr Sansom. Kvil i fred.