4. juli 2013

Bokomtale: Elskede Sputnik av Haruki Murakami

Lydbokforlaget 2010
Opplesar: Duc Mai-The
Speletid: 7 t 32 min

Eg har tidlegare i år lese 1Q84 bok 1, 2 og 3 - og vart med dette bokverket både bergtatt og betatt av Haruki Murakami sitt univers. Elskede Sputnik byr på mykje av den same tematikken; einsame menneske i storbyen, som kretsar rundt kvarandre - nesten som satelittar -  i kvar si verd. Den sære humoren, som eg likte så godt i 1Q84, er ikkje tilstades i same grad. Det alternative, absurde og surrealistiske tek heller ikkje fullt så stor plass i denne boka.

Den ytre handlinga er kort sagt slik:
Forteljaren K er lærar på ein barneskule og elskar Sumire. Men Sumire har ingen slike kjensler for K, så han lyt nøya seg med å vera den trufaste venen hennar. Sumire på si side elskar Miu, som er ei sytten år eldre gift kvinne. Men Miu elskar ingen, - ho har opplevd noko i fortida som gjer at ho ikkje er i stand til det. Miu vert Sumire sin arbeidsgjevar og ven, og etter ei tid reiser dei saman til Europa. K vert oppringd av Miu og bedt om å komma til den greske øya dei har opphalde seg: Sumire er sporlaust vekke.

Språket er fantastisk og poetisk, enkelt og melankolsk, stemningsfullt og magisk. Setningar og samanlikningar som ikkje kan - ja, samanliknast med noko eg ikkje har lese før. Personskildringar og karakteristikkar som gjer at du "ser" menneska det vert fortalt om. Skildringar av sex, kropp og begjær som er litt kleine og naive og på grensa til å vera pinlege. Hovudhistoria som stadig vert avbroten av digresjonar, samtalar, dokument og sidehistoriar.

Når språket er så vakkert; kvifor då ikkje høgre terningkast enn fire?
For det fyrste: Handlinga. Historia heng ikkje heilt saman og er litt kjedeleg. Heldigvis er boka tynn/kort.
For det andre: Slutten. Den er skuffande, trur eg. Kanskje. Eg skjønte den ikkje. Dessverre. Eg lytta om igjen dei siste avsnitta fleire gonger, men vart like forundra kvar gong.

På plussida: 
Lydbokversjonen. Fabelaktig lest. Eg trur ikkje eg hadde fullført boka om eg ikkje hadde høyrt ho. Duc Mai-The maktar å få fram stemningar som eg hadde gått glipp av om eg hadde lese boka på eiga hand.

Konklusjonen blir at Elskede Sputnik er ei sær og rar, men vakker bok.

Trass i nedturen med Sputnik-boka: Eg er ikkje "skremd" frå å lesa/lytta til fleire Murakami-bøker. Den neste eg skal prøva meg på - kanskje til hausten? - er Kafka på stranden - i lydbokformat. Det vert litt av eit prosjekt, boka varer i over 21 timar - så om eg skal bli ferdig reknar eg med at eg lyt låna meg ei papirbok i tillegg.

5 kommentarer:

  1. har lurt litt på hvordan dea andre bøkene hans er, så takk for flott omtale. Jeg har lest Kafka på stranden, har den i hyllen og den er bare 550 sider. Rart at den varer i 21 timer. Lykke til!

    SvarSlett
    Svar
    1. Takk for det! Håpar egentleg at boka ikkje varer fullt så lenge og at det står feil på Lydbokforlaget sine nettsider. (Men er boka fin, gjer det ikkje noko om ho varer i timevis..)

      Slett
  2. Kafka på stranden likte jeg godt, samt 1Q84 selvsagt...

    SvarSlett
  3. Jeg har kun lest Kafka på stranden, den likte jeg så godt at jeg har planer om å lese mer av Murakami. For eksempel 1Q84. Ja, jeg tror jeg går for den før Elskede Sputnik :)

    SvarSlett
  4. Selv leste jeg først Elskede Sputnik, men ble ikke overbegeistret. Jeg ser at vi har oppfattet boka nokså likt, og måtte lese opp igjen det jeg selv skrev om boka: "Elskede Sputnik" handler om tilstedeværelsen og fraværet av mennesker og hvordan fraværet kan være tilstede i hver nyanse av livet. Den er nok både trist, deprimerende og poetisk - og slutten er intet mindre enn ganske så surrealistisk, men den griper meg ikke. Det er litt rart, for Murakami skriver veldig godt, men han evner likevel ikke helt å virkelig avslutte boka. Den henger liksom der... og gir meg en "jahaja, ok - var det alt"-følelse. Kanskje jeg bør gi Murakami nok en sjanse?"
    Jeg gav Murakami sjansen med Kafka På Stranden. Den er også ganske så "fjern", men den likte jeg så utrolig mye bedre at jeg anbefaler den uten å nøle :)

    SvarSlett